Arabuluculuk nedir sorusuna verilen kesin bir tanım bulunmamaktadır. Genel tanımıyla arabuluculuk, tarafsız bir kişinin taraflara müzakere edilmiş bir anlaşmaya varmaları konusunda yardım sağladığı, bağlayıcılığı olmayan, gönüllü ve özel bir uyuşmazlık çözümü sürecidir.
Arabuluculuğun Özellikleri
- Arabuluculukta tüm tarafların katılımı şarttır, aksi halde arabuluculuk gerçekleşemez. Tarafların istedikleri zaman arabuluculuk sürecini sona erdirme hakkı vardır. Taraflardan biri süreci terk ettiği takdir de arabuluculuk sona erer.
- Arabuluculuk gerçek anlamda gönüllülüğe dayalıdır. Anlaşma sadece ilgili tarafların yetkisi dahilinde sağlanabilir. Arabulucunun bağlayıcı bir karar verme konusunda yetkisi yoktur. Ancak bir anlaşmaya varılması durumunda kabul edilen koşullar uygulanabilir bir sözleşmenin bir bölümünü teşkil eder. Arabuluculuk sadece anlaşma konusunda katalizör görevinin görüldüğü bir süreçtir.
- Arabuluculuk hem “tüm haklar saklı kalma kaydı”na hem de gizliliğe tabidir. (Fakat bunun böyle olması bir gereklilik değildir.) Taraflar, arabuluculuk sürecinde diledikleri gibi bilgi açıklayabilir, görüşlerini ifade edebilir, önerilerde bulunabilir ya da ödün sunabilir.
- Taraflar gelecekte mahkeme giderleri belirlenirken arabuluculuk sürecinde verdikleri kararların aleyhlerinde kullanılması riski olmaksızın arabuluculukta sunulan teklifleri reddetme veya tamamen çekilme konusunda
serbesttirler. - Arabulucu gerçekten tarafsız bir kişi olmalı ve taraflardan hiçbiriyle ilişkili ve sonuçla bağlantılı herhangi bir menfaat sahibi olmamalıdır. Arabuluculuk tüm tarafların arabulucuya güvenmesi ve yetki vermesini gerektirir. Taraflardan birinin bu yetkiyi geri çekmesi durumunda arabuluculuk sona erer.
- Arabulucunun rolü taraflara birbirleriyle olan müzakerelerinde destek sağlamak ve uyuşmazlık konusunda karşılıklı anlaşmaya dayanan bir çözüme ulaşmaya çalışmaları konusunda yardımcı olmaktır.
Bu içeriğin oluşturulmasında T.C. Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinden paylaştığı “Arabuluculukta Etkili Taraf Vekilliği Uygulayıcı Rehberi“nden yararlanılmıştır.
