Siyasal sistemlerde muhalefetin varlığının meşruluk ile ilişkisi ve bu ilişkinin farklı kurgulanma şekillerinin incelendiği bir çalışmadır. Muhalefet hakkı kavramını öne çıkararak konunun demokrasi ve insan hakları kuramı çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği kanıtlar sunularak vurgulanmıştır. İkinci bölümde ise Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinden yapılan örneklemelerle farklı anayasaya dönemlerinde muhalefetin konumlandırılma şekilleri ve bunun siyasi sürece etkileri açıklanmıştır.
Muhalefet hakkının ele alınış biçimi olarak farklı bir yaklaşım sunan kitapta insan hakları arasında muhalefet hakkının gereken öneme kavuşması için katkıda bulunmak amaçlanmıştır.
Kitabın Künyesi
Yazarı: Bülent Algan
Yayınevi: Adalet Yayınevi
Baskı tarihi:Nisan 2015
Baskı sayısı: 1
içindekiler:
BİRİNCİ BÖLÜM
- MUHALEFET HAKKININ ANLAMI ve KAPSAMI
- I. -GENEL ANLAMDA MUHALEFET, SİYASAL MUHALEFET VE MUHALEFET HAKKI-9
- II. -MUHALEFET ETMEK BİR HAK MIDIR?-16
- A. -Muhalefet Hakkının Nasıl Düzenleneceği Sorunu-18
- B. -Muhalefet Hakkının Olası İşlevleri-19
- 1. -(Siyasal) Çoğulculuğun Sağlanması-20
- 2. -Siyasal Katılımın Artması-27
- 3. -Siyasal İktidarın Sınırlandırılması ve Denetimi-30
- 4. -Hak ve Özgürlüklerin Korunması-35
- C. -Muhalefete İzin Verilmemesinin Sakıncaları-38
- 1. -Çoğunlukçuluk ve Tekseslilik-39
- 2. -Yönetimde Yozlaşma ve Tiranlaşma-43
- 3. -Meşruluk Sorunu-47
- D. -Demokrasi – Muhalefet İlişkisi-51
- III. -MUHALEFET HAKKININ KAPSAMI-56
- A. -Muhalefet Faaliyetleri ve Muhalefetin Sorumluluğu-56
- B. -Muhalefet Hakkının Diğer Haklarla İlişkisi-58
- 1. -Düşünce, Düşünceyi Açıklama ve İfade Özgürlükleri-59
- 2. -Basın Özgürlüğü-68
- 3. -Toplanma Özgürlüğü-72
- 4. -Örgütlenme Özgürlüğü-78
- a)-Örgütlenme ve Muhalefet-80
- b)-Örgütlenme Özgürlüğünün Kapsamı-84
- 5. -Siyasal Haklar ve Özgürlükler-89
- 6. -Diğer Haklar-92
- C. -Muhalefet Hakkının Aktif Özneleri ve Yükümlüsü-98
- 1. -Siyasi Partiler-100
- 2. -Dernek, Vakıf ve Sendikalar-105
- 3. -Sivil Toplum-108
- 4. -Bireyler / Yurttaşlar-112
- 5. -Muhalefet Hakkının Yükümlüsü: Devlet-115
- D. -Muhalefet Hakkının Sınırı-119
- E. -Muhalefet Hakkının Kapsamıyla İlgili Sorunlu Alanlar-121
- 1. -Hakkın Kapsamına Girmeyen Eylem ve Tutumlar-121
- 2. -Sivil İtaatsizlik-123
- 3. -Vicdani Ret-129
İKİNCİ BÖLÜM
- MUHALEFET HAKKININ TÜRKİYE’DEKİ GÖRÜNÜMÜ
- I. -GENEL OLARAK-135
- II. -1924 ANAYASASI DÖNEMİ-137
- A. -Genel Olarak-137
- B. -Tek Parti Dönemi-139
- C. -Çok Partili Döneme Geçiş ve Demokrat Parti İktidarı-143
- 1. -1946-1950 Dönemi: Çok Partili CHP İktidarı-145
- 2. -1950-1960 Dönemi: DP İktidarı-148
- D. -1924 Anayasası’nda Muhalefet Hakkının Unsurları-150
- 1. -1924 Anayasasının Genel Sistematiği-150
- 2. -Seçme ve Seçilme Hakkı ile Seçim Sistemi-155
- 3. -Siyasi Parti ve Dernek Kurma Özgürlükleri-159
- 4. -Sendika Hakkı-167
- 5. -Basın Özgürlüğü-169
- a)-Tek Parti Döneminde Basın Özgürlüğü-169
- b)-Çok Partili Dönemde Basın Özgürlüğü-176
- E. -1960 Darbesi-179
- III. -1961 ANAYASASI DÖNEMİ-181
- A. -Genel Olarak-181
- B. -1961 Anayasası’nda Muhalefet Hakkının Unsurları-192
- 1. -Genel Olarak-192
- 2. -Düşünceyi Açıklama, Yayma ve Basın Özgürlükleri-195
- 3. -Dernek ve Toplantı Hak ve Özgürlükleri-202
- 4. -Sendikal Haklar-207
- 5. -Siyasi Partiler-210
- IV. -1982 ANAYASASI DÖNEMİ-221
- A. -Anayasanın Gelişim Süreci İçinde Muhalefet Hakkının Unsurları-223
- 1. -Düşünceyi Açıklama, Yayma ve Basın Özgürlükleri-225
- a)-1982 Anayasası’nın Çizdiği Çerçeve-225
- b)-Uygulamada Karşılaşılan Temel Sorunlar-230
- 2. -Dernek ve Toplantı Hak ve Özgürlükleri-242
- 3. -Sendikal Haklar -257
- 4. -Siyasi Partiler-266
- 5. -Siyasal Muhalefetin Önündeki -İstikrar- Engeli: Seçim Barajı-274
- B. -1982 Anayasası’nın Vesayetçi Karakteri-285
- SONUÇ-295
- KAYNAKÇA-305
- KAVRAM DİZİNİ-331
