Fransa’da Avukatlık Sistemi

Bilindiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti hukuk sistemi Civil Law veya Roman Law da denilen Kıta Avrupası hukuk sisteminin temel ilkeleri ve sistematiği etrafında müteşekkil olmuştur. Türkiye’de avukatlık mesleği ve düzenlemeleri yasal düzenleme halinde bir “avukatlık kanunu” etrafından şekillenmiş ve meslek örgütü olarak barolar ve Türkiye Barolar Birliği öngörülmüştür.

Sistematik olarak Kıta Avrupası hukuk sisteminden çok büyük ölçüde değişik özellikler taşıyan Anglosakson hukuk sisteminin egemen olduğu ülkeler arasında ise avukatlık sistemi çeşitli değişiklikler göstermektedir. Çalışmamızda her iki hukuk sisteminde yer alan ülkelerden örnekler verilerek bir karşılaştırma yapılması sağlanacaktır.

Fransa’da avukatlık sistemi nasıl?

  • Fransa’da avukatlık yapabilmek için her şeyden önce bir hukuk fakültesi diplomasına sahip olmak gerekmektedir. Aynı zamanda diploma sahibi olmak tek başına yeterli değildir, hukuk fakülteleri bünyesinde açılan mesleki formasyon kurslarına devem edip yeterlilik sertifikasını da almak gerekmektedir. Sonrasında yapılacak avukatlık yapabilme sınavını başarıyla geçmek gerekmektedir.
  • Avukatlık yapabilmek için Fransız vatandaşı olmak veya AB vatandaşı veya AB Ekonomik Bölgesi ülkelerinden birinin vatandaşı olmak gerekmektedir.
  • Fransa’da sınavı geçen adaylar 2 yıllık bir staja tabi tutulurlar. İlk yıl bir hukuk bürosunda zorunlu olarak çalışmak gerekmekte iken, ikinci yılda ise bir adli serviste stajı yapmak gerekmektedir. Daha önce hâkimlik yapanlar, hukuk şirketlerinde çalışanlar bu stajdan muaf tutulurlar.
  • Bir avukat uzman avukat unvanını alabilmek için daha sonra yapılacak uzmanlık sınavından başarılı olması gerekmektedir. Ayrıca en az bu alanda 4 yıl çalıştığını gösteren bir belge sunmalıdır.
  • Mesleki prensipler dahilinde avukat reklam yapabilir, internet sitesi açabilir, site vasıtasıyla sunacağı hizmetlere karşılık, talepte buluna bankaya para yatırmak durumundadır.
  • Avukat ve müvekkili arasında anlaşma olmaması halinde; ücret ve giderler, müvekkilin gelir durumu ve davanın zorluğu nispetine göre belirlenir.
  • Avukat dosyasını kabul ettiği müvekkilinden peşin olarak gider talebinde bulunabilir.
  • Onursal avukat yeminde belirtilmiş olan hususlara bağlı kalmaktadır. 20 yıllık hizmet süresi sonrasında avukat onursal avukat unvanı alır. Temel prensipleri zedelemiş hiçbir avukat onursal olamaz.
  • Avukatların İkincil bürolarını, ülkede ve yurt dışında açılması Fransız yasalarına göre mümkündür. Buna dair bilgi baroya iletilmelidir. Avrupa Birliği ülkelerinde ek büro açılması durumunda Baro kuruluna bilgi verir. Avrupa Birliği dışında ek büro açılmasında baro kurulundan olur alması gerekir ve kurul üç ay içerisinde buna dair cevabını vermesi gerekir.
  • Avukatlar Fransa dışında Avrupa Birliği üyesi ülkelerin barolarına kayıtlı veya Avrupa Birliği baro kriterlerini kabul eden ülkelerin avukatlarıyla birlikte hareket edebilirler.

*Bu bölüm, Türkiye Hukuk Platformu tarafından hazırlanan “Karşılaştırmalı Hukuk Sistemlerinde Avukatlık Mesleğinin Düzenlenme Usulleri” raporundan alınmıştır. Raporun tamamına buradan ulaşılabilir.