İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi – Dr. Hasan DURSUN

İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi üzerine yapılan bu çalışma ülkemizde ilk eserdir. Eserin yalnızca bir kısmı değil, bütün kısımları ilk olma özelliğini taşımaktadır. Gerçi ülkemizde biçimsel kanunilik ilkesi olarak adlandırılan -suç ve cezada kanunilik- (nullum crimen nulla poena sine lege) ilkesi üzerine çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ancak yapılan bu çalışmalarda gerçek anlamda kanunilik ilkesini oluşturmasa da kanunilik ilkesinin diğer bir türünü oluşturan -maddi- (öze yönelik) kanunilik ilkesi, alt ilkeleri temelinde incelenememiş ve bu ilkeyle biçimsel kanunilik ilkesi arasındaki farklar doyurucu bir şekilde ortaya konulamamıştır.

Çalışmada bu eksiklik giderildiği gibi ilk defa olarak birbiriyle çok karıştırılan tipiklik ilkesi ile kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi arasındaki ilişkilere değinilmiş ve idare hukukunda geçerli olan kanunilik türleri üzerinde ayrıntılı bir inceleme yapılmıştır.

Son yıllarda idari suç ve cezalar -moda- olmasına karşın gerek Dünyada gerekse Türkiye’de idari suç ve cezaların kuramsal temeli doyurucu bir şekilde ortaya konulamamıştır. Üstelik ülkemizde idari suç ve ceza alanında yoğun bir şekilde kavram kargaşa ve keşmekeşine rastlanılmaktadır. Elinizdeki yapıt, idari suç ve cezalara kuramsal dayanak oluşturma çabası içerisine girmesi, idari suç ve cezaların kendisiyle çok karıştırılan diğer kavram ve hukuka aykırı fiillerle farkını ortaya koyması ve idari suç ve cezalarda kanunilik ilkesinin uygulamasını irdelemesi bakımlarından da -öncü- (pioneering) bir rol oynamaktadır.

Türkiye’de olanakların sınırlı olması yüzünden belirli bir alanda bilimsel çalışma yapmak oldukça büyük güçlükler göstermektedir. Bu güçlük, disiplinler-arası çalışma alanlarında daha da fazla artmaktadır. Bu çalışma alanı, ceza hukuku-idare hukuku-özel hukuk-kamu yönetimi bilim dallarının kesişimini gerektirdiği için çalışmanın yürütülmesinde yoğun güçlüklerle karşılaşılmış, Türk idare hukukunun esin kaynağı olan Fransa’da bile idari suç ve ceza alanında yeterli kuramsal çalışmalar yapılamaması yüzünden zorluklar katmerlenmiştir. Nitekim çalışmanın tamamlanabilmesi için dört yıl boyunca yoğun bir çalışma yürütülmüş ve yalnızca Fransızca kaynaklar yetmediği için İngilizce, Almanca ve İtalyanca yazılan kaynaklara da başvurulmuştur.

Kitabın Künyesi:

Yazar: Dr. Hasan DURSUN
Yayınevi: Adalet Yayınevi
ISBN: 978-605-146-639-2
Baskı tarihi: 2015-Haziran
Cilt: Karton Kapaklı
Boyut: 16 x 24 cm
Sayfa Sayısı: 556

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KANUNİLİK İLKESİNİN ANLAM ve TÜRLERİ ile DİĞER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ
I. GENEL OLARAK
II. KANUNİLİK İLKESİNİN TÜRLERİ
1. Biçimsel Kanunilik İlkesi
a. Kanunun Tekelciliği
aa. Kanunun Tekelciliği Alt İlkesinin İşlevi
bb. Örf ve Adet
cc. Ceza Hukukunun Kaynakları
aaa. Kanun
bbb. Uluslararası Antlaşmalar
ccc. Düzenleyici İşlemler
ddd. Mahkeme İçtihatları
eee. Hukukun Diğer Kaynakları
dd. Açık Ceza Normlarının Kanunun Tekelciliği Alt İlkesi Bakımından İrdelenmesi
b. Kanunun Açıklığı
aa. Kanunun Açıklığı Alt İlkesinin Tanımı ve Anlamı
bb. Kanunun Açıklığı Alt İlkesinin İşlevi
cc. Yorum ve Kıyas
dd. Kıyas Yoluyla Muhakeme Yasağı veya Sınırlılığı
c. Kanunun Geçmişe Uygulanmazlığı
aa. Kanunun Geçmişe Uygulanmazlığı İlkesinin Anlamı
bb. Kanunun Geçmişe Uygulanmazlığı Alt İlkesinin İşlevi
cc. Ceza Kanunlarının Zaman Yönünden Geçerliliği
dd. Türk Hukukunda Düzenleme
ee. Suçun İşlendiği Zaman
2. Maddi Kanunilik İlkesi
a. İnce Buz
b. Sosyal Savunma
c. Amaçsal Yaklaşım
III. KANUNİLİK İLKESİNİN HER İKİ ANLAYIŞININ YARAR ve SAKINCALARI
1. Biçimsel Kanunilik İlkesinin Yarar ve Sakıncaları
2. Maddi Kanunilik İlkesinin Yarar ve Sakıncaları
3. Hangi Kanunilik Anlayışı Benimsenmelidir
IV. SUÇ ve CEZADA KANUNİLİK İLKESİ İLE DİĞER KAVRAMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER
1. Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi ile Tipiklik Arasındaki İlişkiler
2. Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi ile İdare Hukukundaki Kanunilik İlkesi Arasındaki İlişkiler
a. Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz Kuralı ile İdare Hukukunda Geçerli Olan Kanunilik Türleri Arasındaki İlişkiler
b. Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz Kuralı ile Kanuni İdare İlkesi Arasındaki İlişkiler

İKİNCİ BÖLÜM
İDARİ SUÇ ve CEZALARDA KANUNİLİK İLKESİNİN UYGULANMASI
I. GENEL BİLGİ
II. HALKA YÖNELİK İDARİ SUÇ ve CEZALARDA KANUNİLİK İLKESİNİN UYGULANMASI
1. İdari Polis Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
2. İdari Trafik Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
3. Spor Müsabakalarıyla İlgili İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
4. Belediye Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
5. İdari Çevre Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
6. İdari Orman Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
7. İdari İmar Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
8. İhale Düzeniyle İlgili İdari Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
9. İdari Vergi Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
10. Regülatif İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
III. DİSİPLİN SUÇ ve CEZALARINDA KANUNİLİK İLKESİNİN UYGULANMASI
1. Kurumsal Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
a. Kamu Görevlileriyle İlgili Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
aa. Devlet Memurlarıyla İlgili Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
bb. KİT Personeline Uygulanan Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
cc. Yükseköğretim Personeline Uygulanan Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
b. Öğrencilere Uygulanan Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
aa. Ortaöğretim Öğrencilerine Uygulanan Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
bb. Üniversite Öğrencilerine Uygulanan Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
c. Mahkûm ve Tutuklularla İlgili Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
d. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Verdikleri Disiplin Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi
e. Askeri Disiplin Suç ve Cezalarında Kanunilik İlkesinin Uygulamasının İrdelenmesi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUKA AYKIRI DAVRANIŞLAR ve ÇEŞİTLİ KAVRAMLARDA KANUNİLİK İLKESİNİN UYGULAMASI
I. HALKA YÖNELİK İDARİ SUÇ ve CEZALARLA DİĞER HUKUKA AYKIRI EYLEMLER ve ÇEŞİTLİ KAVRAMLARDA KANUNİLİK İLKESİNİN UYGULANMASI BAĞLAMINDA İLİŞKİLER
1. Halka Yönelik İdari Suç ve Cezalarda Olduğu Gibi Ceza Hukuku Suç ve Cezalarında da Kanunilik İlkesi Katı Bir Şekilde Uygulanır
2. Halka Yönelik İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi Katı Bir Şekilde Uygulanırken Özel Hukuk Haksız Fiillerinde Bu İlke Uygulanmaz
3. Çeşitli Yaptırımlarda Kanunilik İlkesinin Uygulanması
a. İdari Tedbirlerde Kanunilik İlkesinin Uygulaması Özgün Nitelik Göstermektedir
b. İdari İcrada Kanuni İdare İlkesi Uygulanır
c. Gecikme Zam ve Faizi Vergide Kanunilik İlkesine Tabidir
d. Özel Hukuk Yaptırımlarında Kural Olarak Kanunilik İlkesi Uygulanmaz
II. DİSİPLİN SUÇ ve CEZALARI ile CEZA HUKUKU SUÇ ve CEZALARI ve ETİK ARASINDA KANUNİLİK İLİŞKİSİNİN UYGULAMASI BAĞLAMINDA İLİŞKİLER
1. Ceza Hukuku Suç ve Cezalarında Olduğu Gibi Disiplin Suç ve Cezalarında da Kanunilik İlkesinin Titiz Bir Şekilde Uygulanması Gerekir
2. Etik Kurallar Suç ve Cezada Kanunilik İlkesine Tabi Değildir

SONUÇ
KAYNAKÇA