Mecelle, Orijinal Haliyle İlk Kez Basıldı

Osmanlı devletinin medeni kanunu olan, İslamî özel hukuk kurallarını içeren Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye‘nin orijinal basımı, Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yayınlar Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildi. Orijinal haliyle ilk kez basılan Mecelle, ilahiyat fakültelerinin kütüphanelerine ve fıkıh alanında çalışma yapan akademisyenlere gönderilerek ilgililerin istifadesine sunulması amacıyla 2 cilt olarak 1000 adet basıldı.

İstanbul İl Müftülüğü Kütüphanesinde 16 defter şeklinde yıllarca muhafaza edilen Mecelle’de yer alan İslamî özel hukuk kuralları, başkanlığını Ahmet Cevdet Paşa’nın üstlendiği ilmî komisyon tarafından 1868 – 1876 yıllarında derlendi. Ahmet Cevdet Paşa ve ilmî komisyonda yer alan diğer üyelerin imzalarının yer aldığı Mecelle, Osmanlı devletinin son döneminde, 19. yüzyılda İslam hukukunun farklı mezheplerin yorumlanmasından kaynaklanan zafiyetleri ortadan kaldırmak üzere hazırlandı.

Ankara’da filmlere alınıp üzerinde gerekli tasnif, tanzim ve çalışmaların yapıldığı Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye, yazıldığı dilde orijinaline hiç dokunulmadan Arap alfabesiyle basıldı. Orijinal haliyle padişaha sunulan nüsha olması bakımından tarihi bir değeri olan çalışma; topluma hak, hukuk, tevzi konusunda ışık tutması açısından son derece değerli.

Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye’nin ilk 10 maddesi:

  1. İlm-i fıkh mesâil-i şer’iyye-i ameliyyeyi bilmektir.
  2. Bir işten maksat ne ise hüküm ona göredir.
  3. Akitlerde i’tibar makaasıt ve maâniyyedir, elfaz ve mebâniye değildir.
  4. Şek ile yakîn zâil olmaz.
  5. Bir şeyin bulunduğu hal üzere kalması asıldır.
  6. Kadîm, kıdemi üzere terkolunur.
  7. Zarar kadîm olmaz.
  8. Berâet-i zimmet asıldır.
  9. Sıfat-ı ârızada asl olan ademdir.
  10. Bir zamanda sabit olan şey’in hilafına delil olmadıkça bakaasıyla hükmolunur.