Jacques VERGES, kimilerine göre “şeytanın avukatı”, “terör avukatı” kimine göre ise “kahramanların savunucusu” diye anılan dünyanın en cesur ve sıra dışı avukatlarından biriydi. Geçmişte Nazi savaş suçlusu Lyon Gestapo şefi Klaus Barbie’den Abdullah Çatlı’ya, Sırp diktatör Slobodan Miloseviç’den “Çakal” Carlos’a kadar en azılı suçluları savunmayı adet edinerek dünyanın en parlak avukatları arasında yer aldı. Asıl ismi Jacques Camille Raymond Vergès’dir. Tayland’da Katalan asıllı hekim ve diplomat bir babayla (Raymond Vergès) Vietnamlı öğretmen bir annenin (Pham Thi Khang) ikiz çocuklarından biri olarak 5 Mart 1925’te Fransa’ya bağlı Reunion adasında dünyaya geldi. İkiz kardeşi Paul Vergès siyasetçidir. Babası Fransız konsolosuydu ve annesiyle evlendiği için onu konsolosluk görevinden kovuldu. Daha 3 yaşındayken annesi sıtmadan kaybetti. Babası kardeşi ile birlikte Katalonya’ya geri döndü ve orada okula başladı. Henüz 12 yaşındayken siyasete ilgi duymaya başladı. Fransa’ya bağlı Reunion Adası’nda büyüyen Verges, genç yaşta Reunion Komünist Partisi’ne katıldı. Sömürgeciliğe ve sömürgecilere karşı hayatı boyunca amansız bir mücadele verdi. Nazi karşıtı direnişe katıldı. Savaşın ardından Paris Üniversitesinde hukuk okuyarak dünyaca ünlü bir avukat oldu.
Siyasi Yaşamı ve Avukatlık Kariyeri:
1945 yılında komünistlerin Naziler’e karşı başlattığı direniş nedeniyle Fransız Komünist Partisi’ne üye oldu ve itirazlara karşın Fransız Komünist Partisine üye oluşunu “Sömürgeciliğe karşı çıkan tek partiydi” sözleriyle açıkladı. 1950’de, Prag’da, üye olduğu Uluslararası Öğrenci Birliği Kongresi yönetimine seçildi ve 2 sene sonra da sekreterliğe getirildi.
Vergès adını ilk kez hakkında idam kararı verilen General De Gaulle’ü destekleyerek duyurdu. Ancak De Gaulle’ün Cezayir savaşındaki tavrı ve Özgür Fransa Kuvvetleri’nin gerekli tavrı almaması nedeniyle bundan vazgeçti.
1950’lerde Fransa’nın Cezayir’le girdiği savaş sırasında hayatını riske atmak pahasına Fransa’nın karşısında yer alarak Ulusal Kurtuluş Cephesi’ni savundu. Fransa’ya karşı bağımsızlık mücadelesi veren Cezayirli örgüt Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin efsanevi kadın militanlarından Cemile Buhayred’i savunarak idamdan kurtardı. Daha sonra Cemile Buhayred ile evlendi (1957–1962).
1962 yılında Cezayir’in bağımsızlığının ardından başkent Cezayir’e yerleşti ve Dışişleri Bakanlığı’nda üst düzey yönetici oldu. Ancak iki çocuğu olmasına rağmen Cezayirden sıkılarak ülkeyi terk etti.
1970-78 yılları arasında ortadan kayboldu ve kendisinden bütün bu süre boyunca haber alınamadı. Bu süre hakkında ortaya atılan bazı dedikodulara göre, Kamboçya’da Kızıl Kmer’lerle saklanıyordu. Filistin’de olduğunu ya da Afrikalı diktatörlere olan borcundan kaçtığını iddia edenler de oldu. Gazetecilerin ısrarlı sorularına rağmen bu dönemi hiç bir zaman anlatmadı. Ancak bir kaç ipucu vermeden de edememişti: “Fransa’nın oldukça doğusundaydım, biraz her yerdeydim, ama Pol Pot’la değildim”. dedi. Daha sonra Paris’te sahte bir kimlikle yaşadığı ortaya çıktı.
1978 yılında Paris’te kimliği açıklandıktan sonra savunulmayan sanıklarını savunarak yeniden avukatlığa başladı. Nazi savaş suçlusu Gestapo Claude Barbier, Musevi soykırımının gerçek olmadığını öne süren Fransız filozof Roger Garaudy, Venezuellalı devrimci Çakal Carlos, Lübnanlı aktivist George İbrahim Abdullah, Müslümanların katledilmesini emreden Sırp diktatör Slobodan Miloseviç, Saddam Hüseyin’in yardımcısı Tahir Ramazan ve 1998 yılında Fransa’da yakalanan Alaaddin Çakıcı’yı da savunmuştu. Saddam Hüseyin ve Abdullah Öcalan’ı da savunmak isteyen Vergès, ailelerin karşı çıkması nedeniyle bu davaları alamadı.
“Şeytanın Avukatı” olarak bilinen Jacques Vergès önemli davalarda savunmasını üstlendiği bazı kişiler:
-Tarık Aziz (Irak başbakan yardımcısı)
-Klaus Barbie (Alman SS subayı Gestapo)
-Paul Barril (Fransız yüzbaşı)
-Djamila Bouhired (Cezayirli kadın direnişçi ve halk kahramanı)
-Ilich Ramirez Sanchez (Çakal Carlos)
-Roger Garaudy (Fransız düşünür, yazar)
-Slobodan Milošević (Sırp Kasabı lakaplı Sırbistan ve eski Yugoslavya devlet başkanı)
-Idriss Déby (Çad devlet başkanı)
-Denis Sassou Nguesso (Kongo devlet başkanı)
-Abdoulaye Wade (Senegal cumhurbaşkanı)
-Laurent Gbagbo (Fildişi Sahilleri eski cumhurbaşkanı)
-Omar Raddad (Faslı bahçıvan)
Saddam Hüseyin’in avukatlığını üstlenmesinin sebebini soranlara şu enteresan cevabı verdi: “Bir köpekle bir kurt arasında tercih yapacak olsam, kurdun avukatlığını üstlenmeyi tercih ederim. Özellikle o kurt yaralıysa…”
Bir zamanlar Türk diplomatlara karşı saldırılar düzenleyen ASALA terör örgütünün de avukatlığını üstlenen Vergès, Hukukçular Derneği’nin davetlisi olarak İstanbul’da 28 Mayıs 2009 tarihinde bir konferans verdi. Vergès konferansında, “Galip gelecek olan estetiktir, adalet değil. Zafer, dosyadaki aynı öğelere dayanarak, jürideki kişilerin en çok özdeşleşebileceği öyküyü anlatanın olacak.”demişti.
Azılı suçluları savunması çok eleştirilse de onun bu eleştirilere karşı cevabı şöyleydi: “Hipokrat diyordu ki, Ben hastalığı tedavi etmiyorum, hastayı tedavi ediyorum. Biz suçu veya cinayeti savunmuyoruz. Bizim yapmaya çalıştığımız, bizim gibi normal bir insanı suçlu olmaya götüren o yolu aydınlatmaktır. Bizim gibi bir insan suçlu pozisyonuna nasıl düşebiliyor? O süreci aydınlatmaya çalışarak biz aslında toplumun suçu veya cinayeti önlemesine yardımcı oluyoruz.”
Satranç tutkunu Vergès, yaklaşık 20 kitaba imza attı. Verges hakkında 2007 yılında, Barbet Schroder, ‘Terör Avukatı’ adlı bir belgesel çekmişti.
15 Ağustos 2013’te 88 yaşında kalp krizi geçirerek hayata gözlerini yumdu. Mezarı Paris Montparnasse Mezarlığındadır.
“Benim tutkum savunmak. Suçu değil suçu işleyeni savunuyorum” (Av. Jacques Vergès)
Eserleri:
Pour Djamila Bouhired, avec Georges Arnaud, Éditions de Minuit, 1957.
De la stratégie judiciaire, Éditions de Minuit, Paris, 1968.
Pour les fidayine. La résistance palestinienne, Éditions de Minuit, Paris, 1969.
Agenda, Paris, Simoen, 1979[réf. nécessaire]
Pour en finir avec Ponce Pilate, Le Pré aux clercs, 1er novembre 1983
Beauté du crime, Plon, Paris 1988
Je défends Barbie (préface de Jean-Edern Hallier), Jean Picollec, Paris 1988
La Justice est un jeu, Éditions Albin Michel, 27 février 1992
Lettre ouverte à des amis algériens devenus tortionnaires, Éditions Albin Michel, 28 octobre 1993
Mon Dieu pardonnez-leur, Michel Lafon, 1er novembre 1995
Intelligence avec l’ennemi, Michel Lafon, 1er janvier 1996
Le Salaud lumineux, Michel Lafon, 1er janvier 1996
J’ai plus de souvenirs que si j’avais mille ans, Éditions 84, 6 mai 1999
Nocturne. Poésie, Éditions Olbia, 16 mars 2001, 108 pp. (ISBN 978-2719105368)
Un procès de la barbarie à Brazzaville (coauteur avec Dior Diagne), Jean Picollec, 15 septembre 2000
Les Sanguinaires : sept affaires célèbres, J’ai lu, 26 février 2001
Omar m’a tuer – histoire d’un crime, J’ai Lu, 21 mars 2001
L’Apartheid judiciaire, avec Pierre Marie Gallois, L’Âge d’homme, Lausanne 2002
Le Suicide de la France, Olbia, 16 mars 2002
Dictionnaire amoureux de la justice, Plon, coll. « Dictionnaire amoureux », 24 octobre 2002
Les Erreurs judiciaires, Presses universitaires de France – PUF, 15 novembre 2002
Justice pour le peuple serbe, L’Âge d’Homme, 1er mars 2003
La Démocratie à visage obscène, La Table ronde, 7 octobre 2004
Les Crimes d’État, Plon, 25 mars 2004
Passent les jours et passent les semaines : Journal de l’année 2003-2004, Plon, 10 février 2005
Jacques Vergès, l’anticolonialiste (entretiens de Jacques Vergès avec Philippe Karim Felissi). – Paris : le Félin, coll. « Histoire et sociétés », 2005. – 116 p., 24 cm. – ISBN 2-86645-584-3
Crimes contre l’humanité massacres en Côte d’Ivoire, Pharos, 276p, avril 2006
Que mes guerres étaient belles !, Éditions du Rocher, 5 avril 2007, (ISBN 978-2268060989)
Journal : La passion de défendre, Éditions du Rocher, 17 avril 2008, (ISBN 978-2268065069)
Justice et littérature, Presses Universitaires de France, 9 mars 2011, (ISBN 978-2130575382)
« Crimes et fraudes » en Côte d’Ivoire, Édite, 2011 (ISBN : 978-2-84608-306-5)
Sarkozy sous BHL, Éditions Pierre-Guillaume de Roux, 2011, 128 p., (avec Roland Dumas).
De mon propre aveu, Éditions Pierre-Guillaume de Roux, 2013 (ISBN : 978-2-36371-053-6)
