Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi nedir sorusuna ilk etapta verilebilecek en kısa cevap “Suç kabul edilen herhangi bir eyleme verilecek cezanın miktarının kanunda belirtilmesi ilkesi – hangi eylemin suç kabul edildiğinin kanunda belirtilmesi” olacaktır. Kanunun suç kabul ettiği eyleme kanunda belirtilmeyen bir ceza verilmesi mümkün değildir. Buna göre suçun ve söz konusu suça uygulanacak cezanın kesinlikle yasa tarafından belirlenmesi gerekir. Bu şartı karşılayan ilkeye de Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi denmektedir. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesine göre bir fiil, kanuna göre suç kabul edilmezse bu fiile ceza verilemediği gibi bu fiil kanunda öngörülen farklı bir şekilde cezalandırılamaz.
Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi, kanunsuz suç ve ceza olmaz sözüyle özetlenebilir. Bu ilke, devletin keyfi ve sınırsız cezalandırma yetkisi kullanmasını önleyerek bireye bir güvence sağlar. Hiç kimse kanunda suç sayılan bir eyleminden dolayı kanunda gösterilen cezadan başka bir şekilde cezalandırılamaz. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi için Alman Ceza Hukukçusu Anselmo Feuerbach , Latince “Nullum crimen, nulla poena sine lege” ifadesini kullanır.
