2802 sayılı Kanunun 35 inci maddesine göre hazırlanmış olan Hâkim ve Cumhuriyet Savcılarına Uygulanacak Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 2nci maddesi “Adalet teşkilâtı bulunan yerler, coğrafi ve ekonomik şartları, sağlık, sosyal ve kültürel durumları; mahrumiyet dereceleri ile ulaşım, gelişme ve önemli merkezlere yakınlıkları ve diğer durumları bakımından ilişik listede gösterildiği üzere beş bölgeye ayrılmıştır” şeklindedir. Anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca adalet teşkilâtı bulunan yerler beş bölgeye ayrılmıştır. Ayrıca teşkilât tek hâkimli, çift hâkimli ve müstakil ağır ceza mahkemesi olarak belirlenmiştir.
İdari Yargı Hâkim ve Savcılarına Uygulanacak Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 2nci maddesi ise “Bölge idare mahkemesi teşkilâtı bulunan yerler, coğrafi ve ekonomik koşulları, sağlık, sosyal ve kültürel imkânları, mahrumiyet dereceleri ile ulaşım, gelişme ve önemli merkezlere yakınlıkları ve diğer durumları bakımından ekli listede gösterildiği üzere üç bölgeye ayrılmıştır” şeklindedir. Yönetmelik uyarınca idarî yargı teşkilâtı üç bölgeye ayrılmıştır.
Ulaşım imkânlarının artması, bölgesel ve yerel düzeyde meydana gelen ekonomik ve sosyal gelişim, hâkim ve savcı sayısındaki artış ve artan iş yükü ihtiyacına uygun olarak olarak bölge sisteminin ve bölgelerdeki görev sürelerinin hâkim ve savcılarla yapılacak ortak çalışmalar neticesinde yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Hâkim ve savcıların derece ilerlemesi ve terfileri ise 2802 sayılı Kanun hükümleri ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun belirlediği ilkeler çerçevesinde Yüksek Kurul tarafından gerçekleştirilmektedir. Yargı mensuplarının çoğunluğu tarafından sorunlu görülen alanlardan bir kısmı; üç aylık aralıklarla belirlenmiş terfi defterlerinin daha kısa aralıklara çekilebilmesi, yüksek mahkemelere temyiz için gönderilen dosyaların hâkim ve savcıların terfilerinde daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi, müfettişler tarafından düzenlenen performans değerlendirme ve geliştirme formlarında öne çıkan sorunların ele alınması, hâkim ve savcıların terfilerinde esas alınan iş yüzdesi miktarlarının gözden geçirilmesi şeklinde özetlenebilir.
Yargının performansı ile ilgili daha kapsamlı ve tutarlı ortak bir çerçeve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu alanda adalet sisteminin performansı ve adaletin kalitesine yönelik son yıllarda çoğu Avrupa ülkelerinde üzerinde çalışılan ve geliştirilen daha kapsayıcı ve tüm aktörleri içine alan modeller bulunmaktadır. 360 derece değerlendirme sistemi, kullanıcı anketleri ve SATURN zaman yönetimi Avrupa yargı sistemleri tarafından benimsenmiş performansa yönelik geliştirilmiş araçlardır. Hâkim ve savcıların performansının ölçülmesinde baktıkları davaların ortalama görülme süreleri terfilerde dikkate alınmalı, hâkim ve savcılar için her dava türüne göre ortalama görülme süresi tespit edilip kamuoyuna duyurulabilmelidir.
Bunun yanı sıra yüksek mahkemelerde hâkim ve savcıların terfi sistemine etki edebilecek mekanizmalar kurulması da faydalı görülmektedir.
Kaynak: Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yargı Reformu Stratejisi 2015
