Dünya çapında hukukun üstünlüğünün geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapan Dünya Adalet Projesi (The World Justice Project – WJP) tarafından her yıl açıklanan Dünya Hukukun Üstünlüğü Küresel Endeksi bu yıl Türkiye açısından çarpıcı detaylar içeriyor. Söz konusu endekse göre Türkiye, geçen yıla göre geriledi ve Çin, Tanzanya, Zambiya gibi ülkelerin gerisinde kaldı. Dünya Hukukun Üstünlüğü Küresel Endeksinde Türkiye, 102 ülke içinde 80’inci sırada yer aldı.
Dünya Adalet Projesi (The World Justice Project – WJP) Nedir?
Amerikan Barolar Birliği öncülüğünde ve Microsoft’un kurucusu Bill Gates gibi önemli isimlerin sponsorluğunda 2006 yılında kurulan Dünya Adalet Projesi, Uluslararası Barolar Birliği (IBA) ve Uluslararası Avukatlar Birliği (UIA) gibi kuruluşlar tarafından da destekleniyor. Türkiye Barolar Birliği de söz konusu projeye destek veriyor.
Hukukun Üstünlüğü Endeksi, her yıl düzenli olarak yayımlanıyor ve 300’den fazla yerel uzman tarafından dünya genelinde hazırlanıyor. Endeksin oluşturulmasına katkı sağlayan uzmanlar yolsuzluğun yokluğu, düzen ve güvenlik, düzenleyici uygulama, hukuk yargılaması ile ceza yargılaması gibi kriterleri baz alıyor.
Türkiye, son açıklanan Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde 2014 yılına göre 21 sıra gerileyerek Doğu Avrupa ve Merkezi Asya bölgesinde de 0,46 puanla Özbekistan ile birlikte sonunculuğu paylaştı. Ayrıca orta üst seviye gelir düzeyinde değerlendirilen 31 ülke arasında da Türkiye 29’uncu sırada geliyor.
Endekse göre Türkiye, hükûmet güçleri üzerindeki sınırlandırmalar, açık hükûmet ve temel haklar alanlarında gerileme eğiliminde. 102 ülke içerisinde Türkiye’nin Hukukun Üstünlüğü Endeksi 2015’teki durumu yakından incelendiğinde şu bilgilerle karşılaşılıyor:
- Hükûmet güçleri üzerindeki sınırlandırmalar 91. sırada,
- Yolsuzluğun yokluğu sıralamasında 49. sırada,
- Açık hükûmet sıralamasında 82. sırada,
- Temel haklar sıralamasında 96. sırada,
- Düzen ve güvenlik sıralamasında 68. sırada,
- Düzenleyici uygulama sıralamasında 46. sırada,
- Hukuk Yargılaması sıralamasında 63. sırada,
- Ceza Yargılaması sıralamasında 76. sırada yer alıyor.
Hukukun Üstünlüğü Küresel Endeksi ile ilgili Twitter’daki Yansımalar: