Açılımı “Ceza İnfaz Kurumları Arama ve Kurtarma Timi” olan CEKUT, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından oluşturuldu. Temeli 2018 yılında atılan, çalışmalarına 2020’de başlanan CEKUT ilk olarak, doğal afetlerdeki mal ve can kayıplarını en aza indirebilmek amacıyla Adana, Afyonkarahisar, Aliağa, Erzurum, Maltepe, Silivri ve Sincan’da bulunan Açık Ceza İnfaz Kurumlarındaki 63 gönüllüyle kuruldu.
Adalet Bakanlığının büyük önem verdiği CEKUT’la ilgili Şubat 2021’de Ankara’da düzenlenen “CEKUT Gelişim ve Eğitim Değerlendirme Odak Grup Çalıştayı”nda yol haritası belirlendi. Nisan 2021’de de Ceza Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile AFAD Yönetimi Başkanlığı arasında “Afet ve Acil Durum Faaliyetlerine İlişkin İş Birliği Protokolü” imzalandı.
CEKUT gönüllüleri, AFADT eğitmenlerinden 45 günlük teorik ve uygulamalı eğitimlerden oluşan “Kentsel Arama ve Kurtarma Temel Eğitimi” almakta. Yüksekten inme, kuyudan-çukurdan kazazede çıkarma, enkazdan canlı kurtarma, tahliye gibi uygulamalı eğitimleri içeren CEKUT eğitim programında kararlılık ve ekip ruhu geliştirilmeye çalışılmakta.
CEKUT ekipleri teçhizat ve malzeme yönünden modernize edilerek, tahsis edilen özel donanımlı 15 araca da sahip.