“Filistin için Adalet: Uluslararası Ceza ve İnsan Hakları Hukuku Perspektifleri” başlıklı Uluslararası Konferans ve Çalıştay, 10–11 Aralık tarihlerinde Valensiya Üniversitesi Hukuk Fakültesi ev sahipliğinde düzenlendi. Etkinlik; Anayasa Hukukçuları Derneği, Uluslararası Hukukçular Birliği, Türkiye Hukuk Platformu ve İstanbul 2 Nolu Barosu iş birliğiyle gerçekleştirildi. Filistin’de yaşanan insan hakları ihlalleri uluslararası ceza hukuku ve insan hakları hukuku çerçevesinde ele alınan konferansa Türk ve İspanyol hukukçuların yanı sıra, farklı ülkelerden akademisyenler, araştırmacılar, avukatlar ve sivil toplum temsilcileri etkinliğe katılım sağladı.
Konferansın açış konuşmaları, Valensiya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Clara Viana Ballester, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fethi Gedikli, İstanbul 2 Nolu Barosu Başkanı Av. Yasin Şamlı, Uluslararası Hukukçular Birliği adına Prof. Dr. M. Refik Korkusuz ve AK Parti Denizli Milletvekili Av. Cahit Özkan tarafından gerçekleştirildi. Açışta, insan haklarının evrenselliği, uluslararası hukuk mekanizmalarının işleyişi ve akademinin bu alandaki sorumluluğu ele alındı. Etkinliğin, Dünya İnsan Hakları Günü’nde düzenlenmiş olması da ayrıca vurgulandı.
İlk Gün: Uluslararası Ceza Adaleti Tartışmaları
Konferansın ilk gününde gerçekleştirilen oturumlarda, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Filistin bağlamındaki yetkisi ve sınırları, uluslararası ceza adaletinin yapısal sorunları ve hesap verebilirlik mekanizmalarının etkinliği kapsamlı biçimde değerlendirildi.
İlk gün düzenlenen oturumlarda, “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargılanması”, “Adaletin Tesisi Mümkün mü?” ve “Lahey’in Ötesinde Adalet Arayışı” başlıkları altında uluslararası ceza yargılamalarının işleyişi, sınırları ve etkinliği tartışıldı. Panellerde; soykırım suçu, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, evrensel yargı yetkisi, üçüncü devletlerin yükümlülükleri ve uluslararası yargının geleceği ele alındı. Ayrıca Uluslararası Adalet Divanı’nın 2025 tarihli, İsrail’in İşgal Altındaki Filistin Topraklarındaki yükümlülüklerine ilişkin danışma görüşü, özel bir çalıştay kapsamında değerlendirildi.
Yoğun İlgi ve Katılım
Konferans süresince bazı oturumlara üniversite öğrencilerinin yoğun ilgi gösterdiği, bunun yanı sıra halktan katılımın da dikkat çekici düzeyde olduğu gözlemlendi. Bu durum, etkinliğin yalnızca akademik çevrelerle sınırlı kalmadığını, daha geniş bir toplumsal ilgiyle takip edildiğini ortaya koydu.
İkinci Gün: Derinleşen Hukuki Tartışmalar
Konferansın ikinci günü, “Keynote Speech” oturumuyla başladı. Prof. Dr. Fabiola Meco, Prof. Dr. Javier de Lucas ve Prof. Dr. Lola Banon’un katkılarıyla, insan hakları, hukukun evrenselliği ve uluslararası adaletin güncel sınamaları ele alındı.
“Direnişten Hukuki Çözüme: Uluslararası Hukukta Hak Arayışı” başlıklı dördüncü oturumda, hukuki mücadele yolları, bireysel ve kolektif başvuru mekanizmaları ile uluslararası hukukta hak arama süreçleri ele alındı. Oturuma Dr. Hasan Basri Bülbül, Prof. Dr. Lucia Aparicio Chofre, Prof. Dr. Mutaz M. Qafisheh ve Av. Ahmed Abofoul katkı sundu.
Ardından gerçekleştirilen “Uluslararası Ceza Mahkemesi Adaletinin Sınırları” başlıklı beşinci oturumda, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yetki alanı, yapısal sınırlılıkları ve uygulamadaki etkisi akademik ve pratik boyutlarıyla değerlendirildi. Bu oturumda Dr. Pilar Eirene de Prada, Prof. Dr. R. Murat Önok, Haydee Dijkstal ve Prof. Dr. Maria Teresa Alemany Jordan sunumlarını gerçekleştirdi.
Günün son oturumu olan “Zulümden Kazanç Sağlamak: Uluslararası Hukukta Sorumluluk ve Hesap Verebilirlik” başlıklı altıncı panelde ise silahlı çatışmalar ve ağır insan hakları ihlallerinden ekonomik veya kurumsal çıkar elde edilmesi meselesi ele alındı. Prof. Saul Takahashi, Dr. Estrella del Valle Calzada, Selman Aksünger ve Doç. Dr. Joan-Marc Ferrando-Hernández’in katkı sunduğu oturumda, uluslararası hukukta sorumluluk mekanizmaları ve hesap verebilirlik kavramı farklı boyutlarıyla tartışıldı.
Konferans, iki gün boyunca yapılan sunumlar ve değerlendirmelerin ardından kamuoyuyla paylaşılması planlanan sonuç bildirisiyle tamamlandı. Valensiya Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bu uluslararası buluşma, Filistin meselesinin hukuki boyutlarının akademik bir zeminde ele alınmasına ve uluslararası adalet tartışmalarına katkı sunan önemli bir platform oluşturdu.
