Ceza Hukukunda Haksız Tahrik – Dilaver EKERBİÇER

765 Sayılı TCK nın 51. maddesinden sonra 5237 sayılı TCK nın Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler başlığı altında 29. madde de düzenlenen haksız tahrik müessesesi mülga yasa ile özünde aynı olmakla birlikte düzenlemede farklı bir şekilde ele alınıp çağdaş modern ceza hukukuna uygun bir şekilde yeniden düzenlenmiştir. Haksız tahrik müessesiyle; adi-ağır tahrik ayrımı kalkmış, hakime oldukça geniş takdir hakkı tanınmıştır. Özellikle töre ve namus cinayetlerinde tahrik kurumunun yanlış olarak uygulanması önlenmek istenmiştir.

Çağdaş ceza hukuku, objektif sorumluluk anlayışını terk ederek fiilin subjektifliği ilkesince suçun oluşabilmesi için sadece kanunda belirtilen suçları değil, suça etki eden nedenleri de nazara almaktadır. İnsan psikolojisinin; kışkırtma sonucu bir etkiyle içine sürüklendiği ruhsal durumun zayıflaması neticesiyle, haksız tahrik altında suç işleyen failin cezası indirilmektedir.
Haksız tahrik; failin kendisine yönelik bir haksız harekete karşı bir tepkiyle harekette bulunan kişiye karşı, bu haksız hareketin kendisinde hiddet ve şiddetli eleme neden olması sebebiyle, tahriki oluşturan kışkırtmayı yapan kişiye karşı suç işlemesidir.

Bu kitap, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı nda gerçekleştirdiğim ve Türk Ceza Hukukunda Haksız Tahrik başlıklı 4 Aralık 2013 tarihinde, tez danışmanım Yrd. Doç. Dr. Elvan KEÇELİOĞLU başkanlığında, Prof. Dr. Doğan SOYASLAN ve Doç. Dr. Devrim GÜNGÖR den oluşan jüri üyelerinin önünde savunularak oybirliği ile başarılı bulunmuş yüksek lisans tezimin yeni kaynaklar eşliğinde geliştirilerek deyim yerindeyse yeniden yazılmış halidir.

Kitabın Künyesi:

Yazar: Dilaver EKERBİÇER
Yayınevi: Adalet Yayınevi
ISBN: 978-605-146-669-9
Baskı tarihi: 2015-Temmuz
Cilt: Karton Kapak
Boyut: 16 x 23.5 cm
Sayfa Sayısı: 231

1437834845

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KAVRAMI, ESASI, TARİHİ GELİŞİMİ, KARŞILAŞTIRMALI HUKUK VETÜRK CEZA HUKUKUNDAKİ DURUM
1. -HAKSIZ TAHRİK KAVRAMI-5
1. 1. -Tahrik Kavramı-5
1. 2. -Haksız Tahrik Kavramı-6
1. 3. -Öğretide Haksız Tahrik-9
1. 4. -Yargıtay a göre Haksız Tahrik-12
2. -HAKSIZ TAHRİKİN TÜRLERİ-15
2. 1. -Genel Haksız Tahrik-15
2. 2. -Özel Haksız Tahrik-19
2. 3. -Basit (Adi) Tahrik – Ağır (Mevsuf) Tahrik-20
3. -HAKSIZ TAHRİKİN ESASI-21
3. 1. -Haksız Tahrikin Psikolojik Esası-23
3. 2. -Psikolojik Esasın Etkileri-25
3. 2. 1. -Hiddet-28
3. 2. 2. -Gazap-29
3. 2. 3. -Şiddetli Elem-30
3. 3. -Haksız Tahrikin Hukuki Esası-30
3. 3. 1. -Haksız Tahrikin Hukuki Esası Konusundaki Görüşler-32
3. 3. 1. 1. -Subjektif Teori-32
3. 3. 1. 2. -Objektif Teori-34
a. -Takas Görüşü-34
b. -Tamamlanmamış Meşru Müdafaa Görüşü-36
3. 3. 1. 3. -Karma Görüş-37
4. -HAKSIZ TAHRİKİN TARİHİ GELİŞİMİ-39
4. 1. -Genel Olarak-39
4. 2. -Ceza Hukuku Dönemleri-40
4. 2. 1. -İlk ve Orta Zamanlar Ceza Hukuku Dönemi-40
4. 2. 1. 1. -Genel Olarak-40
4. 2. 1. 2. -İlkel Topluluklar Dönemi-41
4. 2. 1. 3. -Hammurabi, İbrani, Manu Kanunları-41
4. 2. 1. 4. -Eski Yunan Ceza Hukuku-42
4. 2. 1. 5. -Roma Ceza Hukuku-43
4. 2. 1. 6. -Cermen Ceza Hukuku-44
4. 2. 1. 7. -Kanonik Hukuk-44
4. 2. 2. -Müşterek Ceza Hukuku Dönemi-45
4. 2. 3. -Yeni Zamanlar Ceza Hukuku Dönemi-46
5. -KARŞILAŞTIRILMALI HUKUKTA HAKSIZ TAHRİK-47
5. 1. -Federal Almanya-47
5. 2. -İsviçre-49
5. 3. -Avusturya-51
5. 4. -İtalya-52
5. 5. -Fransa-54
5. 6. -İngiltere-55
5. 7. -Amerika Birleşik Devletleri-57
5. 8. -Çin-59
6. -TÜRK CEZA HUKUKUNDA HAKSIZ TAHRİK-59
6. 1. -Genel Olarak-59
6. 2. -Cumhuriyet Öncesi Dönem-59
6. 2. 1. -İslamiyet Öncesi-59
6. 2. 2. -İslamiyet Dönemi-60
6. 2. 3. -Osmanlı Devleti Kanunları-61
6. 3. -Cumhuriyet Sonrası Dönem-62
6. 3. 1. -51 nci Maddenin İlk Şekli-63
6. 3. 2. -1936 Tarihli Değişiklik-64
6. 3. 3. -1953 Tarihli Değişiklik-65
6. 3. 4. -2004 Tarihli 5218 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklik-66
6. 4. -Haksız Tahrik Konusundaki Tasarılar ve Gerekçeleri-66
6. 4. 1. -1987 ve 1989 Tarihli Tasarılar-66
6. 4. 2. -1997 Tarihli Tasarı-68
6. 4. 3. -2001 Tarihli Tasarı-69
6. 4. 4. -2004 Tarihli Tasarı-70
6. 4. 5. -Maddenin 5237 Sayılı YTCK. nda Düzenlenişi-71

İKİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİKİN UNSURLARI VE ÇEŞİTLERİ
1. -HAKSIZ TAHRİKİN UNSURLARI-77
1. 1. -Genel Olarak-77
1. 2. -Bir Tahrik Fiili Bulunmalı-80
1. 2. 1. -Tahrik Fiilinin Varlığı-80
1. 2. 2. -Tahrik Fiilinin İşleniş Özellikleri-84
1. 2. 3. -Tahrik Fiilinin Yöneldiği Hedef-87
1. 2. 4. -Mefruz Tahrik-89
1. 2. 5. -Mefruz Tahriki Bir İndirim Nedeni Olarak Görmeyen Görüşler-90
1. 2. 6. -Mefruz Tahriki Bir İndirim Nedeni Olarak Gören Görüşler-91
1. 3. -Fiil Haksız Olmalı-94
1. 3. 1. -Haksızlığın Nitelikleri ve Değerlendirilmesi-94
1. 3. 2. -Tahrik Fiilinden Önce Gerçekleşen Hareketlerin Haklılığı veya Haksızlığı Bakımından Çeşitli Olasılıklar-103
1. 3. 2. 1. -Mağdurun Hareketinin Haksız Olması-103
1. 3. 2. 2. -Mağdurun Hareketinin Haklı Olma Olasılıkları-104
1. 3. 2. 3. -Failin Kendi Haksız Hareketiyle Olaya Neden Olması-105
1. 3. 2. 4. -İlk Yapılan Haksız Fiile Karşı Gerçekleştirilen Tepki Fiilinin Şiddetine Göre Olasılıklar-106
1. 4. -Fail Öfke veya Şiddetli Elemin Etkisi Altında Olmalı-109
1. 5. -Failin İşlediği Suç Bu Duygunun Bir Tepkisi Olmalı-113
1. 6. -Suç Tahrik Edene Yönelmiş Olmalı-118
2. -HAFİF VE AĞIR TAHRİK AYRIMI KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLER-121
2. 1. -Genel Olarak-121
2. 2. -Ayrıma Gerek Olduğu Görüşü-122
2. 3. -Ayrıma Gerek Olmadığı Görüşü-123
2. 4. -Uygulamada Hafif Haksız Tahrik Oluşturan Eylemler-124
2. 4. 1. -765 Sayılı Mülga Sayılı TCK nın 51. Maddesinin Yürürlükte Olduğu Dönemde-124
2. 4. 1. 1. -Aşağılayıcı Sözler ya da Alaycı Tavır ve Davranışlar-125
2. 4. 1. 2. -Sövme ve Hakaret ya da Tehdit Oluşturan Sözler-125
2. 4. 1. 3. -Önemli Boyutlara Varmayan Etkili Eylemler-126
2. 4. 1. 4. -Ahlaka ve Toplumsal Değerlere Aykırı Davranışlar-127
2. 4. 1. 5. -Mal Varlığına Yönelik Eylemler-128
2. 4. 1. 6. -Haksız Eylemin Üzerinden Zaman Geçmesi Durumu-129
2. 4. 1. 7. -Öldürme Suçlarında Öldürülenden Gelen Adiyen Darp ve Hakaret Eylemleri-129
2. 4. 1. 8. -Hakkaniyet Ölçüsü İle Bağdaşmayan Hareketler-130
2. 5. -Uygulamada Ağır Haksız Tahrik Oluşturan Eylemler-130
2. 5. 1. -Birbiri Ardına Gelen Hareketler-130
2. 5. 2. -Kendisine ya da Yakınlarına Karşı Yapılan Ağır Darp Eylemleri, Toplu Saldırılar, Yaşamı Tehdit Eden Eylemler-131
2. 5. 3. -Kendisine ya da Yakın Akrabalarının Irz ve Namusuna Yönelik Suçlar-132
2. 5. 4. -Aile Birliğini Sarsıcı Davranışlar-132
2. 5. 5. -Cinsel Bağlılık Şeref Namus ve Güvene Aykırı Davranışlar-133
2. 5. 6. -Konut Dokunulmazlığını Bozan ya da Aile Yaşamının Gizliliğini İhlal Eden Eylemler-133
2. 5. 7. -Ağır Şekilde Ticari ve Sosyal İtibari Sarsacak Boyutta Haksız Hareketler-133
2. 5. 8. -Adi Tahrik-Tepkide Orantısızlık-Ağır Tahrik-134
2. 5. 9. -Sorumluluğundaki Mal Varlığına Yönelik Haksız Davranışlar-134
2. 6. -5237 Sayılı YTCK da Durum-135
2. 7. -Hakimin Takdir Hakkı ve Yargıtay Denetimi-138
2. 7. 1. -Hakimin Takdir Hakkı-138
2. 7. 2. -Takdir Hakkının Kullanılmasında Göz Önünde Tutulacak Kriterler-139
2. 7. 3. -Haksız Tahrik Konusundaki Yerel Mahkeme Kararlarının Denetimi-140
2. 7. 3. 1. -Öğretide Hakimin Takdir Hakkının Denetlenmesi Gerektiği Konusunda Görüşler-140
2. 7. 3. 2. -Hakimin Takdir Hakkının Denetlenmesi Gerektiğine İlişkin Yargıtay ın Görüşü-142
2. 7. 3. 3. -Öğretide Haksız Tahrik Türleri ve İndirim Oranlarının Denetlenmemesi Gerektiği Konusunda Görüşler-144
2. 7. 3. 4. -Haksız Tahrik Türleri ve İndirim Oranlarının Denetlenmesi Gerektiğine İlişkin Yargıtay Görüşü-145

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KURUMU YAPISIDİĞER HUKUKİ KURUMLARLA İLİŞKİSİÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ
1. -HAKSIZ TAHRİKİN DİĞER HUKUKİ KURUMLARLA İLİŞKİSİ-147
1. 1. -Haksız Tahrik – Meşru Müdafaa-147
1. 2. -Haksız Tahrik – Taammüd-157
1. 3. -Haksız Tahrik – Kan Gütme ve Töre Saiki-162
1. 4. -Haksız Tahrik ve Akıl Hastalığı-172
1. 5. -Haksız Tahrik ve Yaş Küçüklüğü-176
1. 6. -Haksız Tahrik ve Takdiri Hafifletici Sebepler-178
1. 7. -Haksız Tahrik ve İştirak-181
1. 8. -Haksız Tahrik ve Cezaların İçtima-187
1. 9. -Haksız Tahrik ve Tekerrür-188
2. -HAKSIZ TAHRİKİN BAZI SUÇ TÜRLERİ İLE İLİŞKİLERİ-189
2. 1. -Haksız Tahrik ve Taksirli Suçlar-189
2. 2. -Haksız Tahrik ve Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar-193
2. 3. -Haksız Tahrik ve Müteselsil Suçlar-196
2. 4. -Haksız Tahrik ve Kesintisiz Suçlar-197
2. 5. -Haksız Tahrik ve Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlar-199
2. 6. -Haksız Tahrik ve Şekli Suçlar-200
2. 7. -Haksız Tahrik ve Kabahat Türünden Suçlar-201
3. -ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ-203
3. 1. -Genel Olarak-203
3. 2. -Mülga 765 Sayılı TCK da Yer Alan Özel Haksız Tahrik Halleri ve 5237 Sayılı YTCK da Durum-203
3. 2. 1. -ETCK. 258/4. Maddesi-203
3. 2. 2. -ETCK. 272. Maddesi-205
3. 2. 3. -ETCK. 461/Son Maddesi-206
3. 2. 4. -ETCK. 462 Son Maddesi-206
3. 2. 5. -ETCK. 485. Maddesi-208
4. -HAKARET SUÇUNDA ÖZEL HAKSIZ TAHRİK-208
4. 1. -Hakaret Suçunun Haksız Bir Fiile Tepki Olarak İşlenmesi (129/1)-210
4. 1. 1. -Koşulları-210
4. 1. 1. 1. -Tahriki Oluşturan Haksız Bir Eylem Bulunmalı-210
4. 1. 1. 2. -Haksız Fiil Failde Öfke veya Üzüntü Yaratmalı ve Nedensellik Bağı Bulunmalı-212
4. 1. 1. 3. -Failin, Haksız Tahrikin Neden Olduğu Bu Ruhi Durumun Tepkisi Olarak İşlediği Suç Hakaret Olmalı-214
4. 2. -Hakaret Suçunun, Kasten Yaralama Suçuna Tepki Olarak İşlenmesi (129/2)-216
4. 2. 1. -Koşulları-217
4. 2. 1. 1. -Faile Yönelik Bir Kasten Yaralama Eylemi Bulunmalı-217
4. 2. 1. 2. -Hakaret, Kasten Yaralama Suçunun Failine Yönelik Olmalı-219
4. 2. 1. 3. -Failin Tepki Suçu Hakaret Olmalı-220
4. 3. -Karşılıklı Hakaret-221
4. 3. 1. -Karşılıklı Olarak İşlenen Suçlar Hakaret Olmalı-222
4. 3. 2. -İlk Kez Hakaret Eden Kimse Haksız Bulunmalı-223
4. 3. 3. -Hakaretler Karşılıklı ve Aralarında İlliyet Bağı Bulunmalı-223
5. -ASKERİ CEZA KANUNUNA GÖRE HAKSIZ TAHRİK-224