Hâkim ve Savcı Sayıları 2021

Türkiye’de görev yapan hâkim sayısı 1997 yılından 2020 yılı sonuna kadar 2.5 kattan fazla yükseldi. Savcı sayısı, hâkim sayısına göre daha düşük olsa da artış hızı hâkim sayısına kıyasla daha yüksek. Öyle ki 2007 yılından 2020 yılına savcı sayısı yaklaşık 4 kat arttı. Peki her iki meslek grubunda kadın – erken dağılımı nasıl, kişi başına düşen hâkim sayısı ne durumda, mahkeme sayılarında son durum ne? Bu soruların cevapları için Hâkimler ve Savcılar Kurulu 2020 Yılı Faaliyet Raporu verilerini daha yakından inceledik.

2015 yılına kadar 10 binin altında olan hâkim sayısı, 2015 itibarıyla 10 binin üzerine çıkarak 2020 sonu itibarıyla 15 bine yaklaşıyor. Görevli hâkim sayısı arttıkça Türkiye’de kişi başına düşen hâkim sayısında da yükseliş görülmekte. 100 bin kişiye düşen hâkim sayısı 1997 yılında 8.3’ken 2020 sonunda 17.83’e yükseldi.

Türkiye’de 100 bin kişiye düşen hâkim sayısı

  • 2020: 17.83
  • 2019: 16.91
  • 2018: 16.29
  • 2017: 13.91
  • 2016: 13.92
  • 2015: 12.47
  • 2014: 12.59
  • 2013: 11.62
  • 2012: 10.76
  • 2011: 10.27
  • 2010: 10.07
  • 2009: 10.12
  • 2008: 9.96
  • 2007: 9.84
  • 2000: 8.7
  • 1997: 8.3

Kadın hâkim sayısı daha hızlı artıyor

Hâkimler ve Savcılar Kurulu 2020 Faaliyet Raporu verilerine göre erkek hâkim sayısı, kadın hâkim sayısından her yıl daha fazla. Ancak her geçen yıl erkek hâkim sayısı ile kadın hâkim sayısı arasındaki fark azalmakla birlikte, hâkimler arasındaki kadın sayısının artış hızı, erkeklere göre daha yüksek.

Erkek hâkim sayısı ile kadın hâkim sayısı arasındaki fark 2010 yılında 2.730’ken, 2020 sonu itibarıyla 1.199’a geriledi.

Savcı sayısı hâkim sayısının iki katından az

Savcı sayısı bazı yıllarda, bir önceki yıllara göre düşüşler gösterse de son dört yıldır yükselerek 7 bine dayanmış durumda. Hâkim sayılarıyla karşılaştırıldığında Türkiye’de savcı sayısının hâkim sayının iki katından az olduğu görülmekte. Öyle ki artış hızı açısından da farklılık var. 2007’den 2020 sonuna kadar savcı sayısı ancak 2 kat artış gösterdi.

100 bin kişiye düşen savcı sayısı

Türkiye’de 100 bin kişiye düşen savcı sayısının artış hızı da hâkimlere kıyasla yavaş. 2007 yılında 100 bin kişiye düşen savcı sayısı 5.57’yken bu sayı 2020 sonunda 8.21’ye yükseldi. 100 bin kişiye düşen hâkim sayısı 14 yılda 7,99 artarken, savcılarda bu artış aynı sürede 2,64 olarak gerçekleşti.

  • 2020: 8.21
  • 2019: 7.89
  • 2018: 7.40
  • 2017: 6
  • 2016: 6.04
  • 2015: 6.23
  • 2014: 6.47
  • 2013: 6.12
  • 2012: 5.75
  • 2011: 5.85
  • 2010: 5.74
  • 2009: 5.69
  • 2008: 5.66
  • 2007: 5.57

Kadın savcı – erkek savcı sayıları arasında uçurum var

HSK’nın paylaştığı veriler incelendiğinde kadın – erkek sayılarındaki eşitsizliğin hâkimlere kıyasla savcılarda daha büyük olduğu görülmekte. Kadın savcı sayısı her geçen yıl yükselse de kadın – erkek savcı sayısı arasındaki fark gittikçe açılıyor. Öyle ki kadın – erkek savcı sayısı arasındaki fark 2007 yılında 3.631’ken 2020 yılı sonunda 4.831’e yükseldi.

Türkiye’de Mahkeme Sayısı

HSK’nın verilerine göre Türkiye’de kurulu 7 bin 40 Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi, 292 Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi ve 264 Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi bulunmakta.

Faal olan 6 bin 592 Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi arasında en büyük pay, 1.749 ile Asli Ceza Mahkemeleri ve 1.141 ile Asliye Hukuk Mahkemesi’ne ait. Faal durumdaki Adli Yargı İlk Derece Mahkemelerinin dağılımı şu şekilde:

  • Asliye Ceza Mahkemesi: 1749
  • Asliye Hukuk Mahkemesi: 1141
  • Sulh Hukuk Mahkemesi: 785
  • Sulh Ceza Hâkimliği: 720
  • Ağır Ceza Mahkemesi: 502
  • İş Mahkemesi: 383
  • Aile Mahkemesi: 382
  • İcra Mahkemesi: 267
  • Kadastro Mahkemesi: 203
  • İnfaz Hâkimliği: 158
  • Ticaret Mahkemesi: 95
  • Tüketici Mahkemesi: 94
  • Çocuk Mahkemesi: 81
  • Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi: 12
  • Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi: 12
  • Fikri ve Sınaî Haklar Ceza Mahkemesi: 8

Faal durumdaki 203 Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesinin illere göre dağılı şu şekilde:

Faal durumdaki 292 Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesinin illere göre dağılımı şu şekilde: