Daha önce Türkiye Hukuk’un da duyurduğu “Türkiye’de Hukuk Zihniyeti” anketi 4170 katılımcı ile tamamlandı ve sonuçları kitaplaştırıldı. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Emir Kaya tarafından 21 Şubat – 31 Mart 2016 tarihleri arasında yapılan çalışmanın analizi ilginç ayrıntılara sahip.
4170 katılımcıya göre Türkiye’de;
- Hukuk sistemi %35 oranında adalet üretmektedir.
- “Adamına göre muamele” %85 oranındadır.
- Kamu kurumları %37 oranında güvenilirdir.
- Genel olarak insanlar %40 oranında adildir.
- Ortak adalet anlayışı %37 oranında yerleşmiştir.
- Toplumsal kamplaşmalar hukuku %78 oranında bozmaktadır.
- Hukukun toplumdaki karşılığı %33’tür.
- Güven hissi %38 düzeyindedir.
- Ayrımcılığa uğrama kaygısı %81 düzeyindedir.
- Genel hukuki memnuniyet %33’tür.
Tüm katılımcıların cevaplarına göre hukuki memnuniyet ölçeğine göre Türkiyede;
- Genel hukuki memnuniyet %33’tür.
- Güven hissi %38 düzeyindedir.
- Ayrımcılığa uğrama kaygısı %81 düzeyindedir.
Ankete katılan 1.723 hukuk fakültesi öğrencisi;
- Derslerde insani değerlere %3, teknik bilgiye %76 oranında ağırlık verildiğini belirtmektedir.
- Fakültelerin hukuk eğitimine yaklaşımını tercih sırasında %5 oranında dikkate almaktadır.
- İş bulmak için liyakati %87 oranında yetersiz bulmaktadır.
- Güçlü sosyal bağlantıları %76 oranında yeterli bulmaktadır.
- Hukuk hakkında %16 oranında pozitif düşünceler içindedir.
Ankete katılan 201 hukuk fakültesi öğretim elemanı;
- Sınav başarısı ile adalet bilinci arasında %27 ilişki olduğunu belirtmektedir.
- %52 oranında kariyerin ilerlemesini, %33 oranında maddi geliri, %5 oranında araştırma faaliyetlerini ve %4 oranında öğretim faaliyetlerini önemsediklerini belirtmektedir.
Ankete katılan 639 avukat;
- Hakim ve savcıları %36 oranında adil bulmaktadır.
- Hukuk pratiğinin fakültede anlatılanlardan %76 oranında farklı olduğu kanaatindedir.
- Müvekkillerinin %87 oranında davayı kazanmayı, %11 oranında adaleti önemsediğini düşünmektedir.
- Hakim ve savcıların terfi notu, çıkan iş sayısı ve onanma oranı gibi kriterleri %90 oranında, tarafların tatminini %2 oranında önemsediği kanaatindedir.
- Hakim ve savcılar için sosyal statünün %54, kariyerin %19, konforun %19, hakkaniyetin ise %3 oranında vazgeçilmez olduğunu düşünmektedir.
Ankete katılan 135 hakim-savcı;
- Avukatları %39 oranında dürüst bulmaktadır.
- Yargı yönetimini %46 oranında adil bulmaktadır.
- Hukuk sisteminin adaleti sağlamaya %56 oranında izin verdiği kanaatindedir.
- Avukatların %80 oranında para kazanmayı, %11 oranında davayı kazanmayı, %6 oranında imajlarını ve %1 oranında adaletin tesisini önemsediği kanaatindedir.
Ankete katılan diğer 915 kamu çalışanı;
- Birimlerinde gereksiz evrak işinin %67 oranında olduğunu belirtmektedir.
- Kamu kurumlarını yeniliklere %44 düzeyinde açık bulmaktadır.
- Devlette özlük haklarına ilişkin düzenlemeleri %41 oranında adil bulmaktadır.
- Kurumlarını çalışanlara karşı %48 oranında adil bulmaktadır.
- Kurumlarına %53 oranında güvenmektedir.
Anket sonuçlarıyla ilgili daha ayrıntılı analizi anketin orijinalinin yer aldığı bağlantıdan inceleyebilirsiniz. Yrd. Doç. Dr. Emir Kaya’nın Hukuk Zihniyeti adlı kitabını buradan temin edebilirsiniz.
