Av. Emre Mert Çığır
1-) Genel Olarak Avrupa Konseyi’nin Organları
Avrupa Konseyi‘ne üye devletlerin statüye ve ilgili sözleşmelere ilişkin üyelik yükümlülüklerinin izlenmesi, farklı şekilde çalışan denetim mekanizmaları ile Sözleşme ve Protokoller kapsamındaki uzman komiteler tarafından sağlanmaktadır. Avrupa Konseyi’nin (AK) temel organları;
Hükümetler kanadını oluşturan ve karar organı olan Bakanlar Komitesi,
Parlamenter kanadı oluşturan Parlamenter Meclisi (AKPM),
Sekreterlik
Yerel yönetimlerin geliştirilmesini amaçlayan Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi,
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri,
Avrupa Konseyi Göç Ve Mülteciler Özel temsilciliği
Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu (ECRI)
Avrupa İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi’nin uygulanmasının denetlenmesi çerçevesinde Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi (AİÖK)
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Ek Protokolleri çerçevesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’dir. [11]
2-) Bakanlar Komitesi
Bakanlar Komitesi Genel tanım ile 47 üye ülkenin Dışişleri Bakanlarından veya Strazburg’daki Daimi Temsilcilerinden oluşur. Genel olarak oturumlara istinaden Bakanların toplanması söz konusu olsa da bakanlara vekâleten daha sık toplanan Delegeler Komitesi’nde ise Daimi Temsilciler (Büyükelçiler) yer alır. Bakanlar komitesi üye her ülkenin Dışişleri Bakanından oluşur. Delegeler Komitesi ise her ülkenin bakanlarına vekâlet eden kişilerden yani büyükelçilerden oluşur. Asıl olarak aynı organlardır. Delegeler Komitesi Bakanlar Komitesinden farklı bir organ değildir. Bakanlar düzeyinde yılda bir kez toplanmakta, Daimi Temsilciler ise her hafta bir araya gelmektedir. Bakanlar Komitesi, statüde sayılan hususlar uyarınca Avrupa Konseyi adına eylem ve yürütmede bulunan bir organdır. Her üye devlet, Bakanlar Komitesinde bir temsilci bulundurmaya yetkili olup ve her temsilcinin de bir oyu vardır. Üye devletlerin Komitedeki temsilcileri ise her üye devletin kendi Dışişleri Bakanlarıdır. Bir Dışişleri Bakanı hazır bulunamadığında ya da durum bunu gerektirdiğinde ise, kendisi yerine aynı yetkilere haiz bir yedek üye temsilcisi görevlendirebilir. Bakanlar düzeyinde, Komite, Parlamenter Meclisinin her yeni dönem açılışından önce veya açılışında; bunun dışında ayrıca gerek gördükçe toplanır. Avrupa Konseyi’nin karar organıdır.
Bakanlar Komitesi’nde genellikle ülkelerin gündeminde mevcut güncel ve siyasi konular ele alınır. Bakanlar Komitesi, Parlamenter Meclisinin tavsiyesi üzerine veya re’sen, sözleşme ve farklıca uzlaşma metinlerinin kabul edilip yapılması veya üye devletler tarafından belli konularda ortak bir politikanın izlenmesi amacıyla Avrupa Konseyi’nin ortak amaçlarını gerçekleştirmek ve uygulamak amacıyla toplanır. Bakanlar Komitesince alınan kararlar, Genel Sekreter tarafından üyelere ilan edilir.
Komite aksi yönde bir karar almadıkça, Bakanlar Komitesinin toplantıları; Kapalı usulde ve konsey merkezinde gerçekleştirilir. Bakanlar Komitesi’nin aldığı kararlar üye hükümetler için tavsiye niteliğinde olup, bu tavsiyeler konusunda üye hükümetler aldıkları önlemleri Avrupa Konsey’ine bildirir. Ancak yine de; Bakanlar Komitesi, Parlamenter Meclisinin yetkilerine ilişin Avrupa Konseyi’nin Statüsü’ne Dair Sözleşme’nin 24, 28, 30, 32 ve 35. maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere, Avrupa Konseyinin iç örgütlenmesi ve düzenlenmesine ilişkin her konuda bağlayıcı kararlar alabilir. Bu amaçla, gerekli mali ve yönetsel düzenlemeleri yapar. [12]
Bakanlar Komitesi, kendi çalışma prensip ve konularını kendisi belirler ve ayrıca yine
– Toplantı ve karar yeter sayısını;
– Başkanın atanma yöntemi ve görev süresini;
– Karar önerilerinde bulunmak üzere izlenecek yol dâhil, gündemin hazırlanma kurallarını
– Yedek temsilcilerin atanması için gerekli bildirimin koşullarını belirler.
Parlamenterler Meclisinin her toplantısında, Bakanlar Komitesi, gerekli belgeler sunarak faaliyetleri ve etkinlikleri konusunda Parlamenterler Meclisini bilgilendirir. Komitenin üye hükümetlere verdiği tavsiyeler ile ilgili kararlarında oy veren temsilcileri Komiteye katılmaya yetkili temsilcilerin çoğunluğunun oyunu gerektirir. Mali ve yönetimsel konularla ilgili kararlar ise, üye devletlerin temsilcilerin salt çoğunluğuyla kararlaştırılabilir.
Komitenin alacağı kararlar, Komiteye katılmaya yetkili tüm temsilcilerin üçte iki çoğunluğunun oyunu gerektirir.
Bakanlar Komitesi’nin Dönem Başkanlığı, Kasım 2010-Mayıs 2011 döneminde ülkemiz tarafından yürütülmüştür. [13]
3-) Parlamenterler Meclisi – Danışma Meclisi
Parlamenter Meclisi Avrupa Konseyi’nin görüşme organıdır. Genel olarak, 47 üye ülkeden gelen 324 parlamenterden yani Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) üye ülkelerin parlamentolarından seçilen 324 asil, 324 yedek üyeden oluşur.
AKPM üyeleri, her üye ülke parlamentosundan, bu ülkelerin parlamentodaki güç dengesini yansıtacak şekilde seçilmektedir. Her üye devletin AKPM’deki Üye sayıları, üye ülkelerin nüfusları ile doğru orantılı şekilde belirlenmektedir. Avrupa Konseyi Statü’sünün 26. Maddesi uyarınca belirtilen sayıda temsilci bulundurmaya yetkilidir. Örneğin, Türkiye’den de 18 asil, 18 yedek üye Milletvekilimizden oluşan heyetimiz AKPM’de Türkiye’yi temsil ederek AKMP çalışmalarına katılmaktadır. Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu, 25 Ocak 2010 – 23 Ocak 2012 tarihleri arasında iki yıl süreyle AKPM Başkanlığını yürütmüştür. Tüm temsilcilerin katıldığı Parlamenter Meclisi yılda dört oturum yapar. Ülkelerde mevcut millet meclisi gibi bir kurumdur güncel ve siyasi konuların tartışıldığı, görüşüldüğü bir platformdur.
Parlamenter Meclisi, yetki alanına giren herhangi bir konuya ilişkin araştırma ve çalışma yaparak, gerekirse görüş bildirmek üzere komite ve komisyonlar oluşturabilir. AKPM’nin bünyesinde mevut çeşitli komisyonlarında oluşturulan raporlar Genel Kurul’a sunulmasının akabinde işbu raporlar doğrultusundaki hususlar tartışılarak oylanır ve AKPM’ce yetkisi dâhilinde olan konulara ilişkin alınan kararlar tavsiye niteliğinde Bakanlar Komitesine sunulur. Mamafih, AKPM Bakanlar Komitesi tarafından kendisine sorulan konulur üzerinde de tartışıp tavsiyelerde bulunabilir.
Parlamenter Meclisi, Avrupa Konseyine üye devletlerin kendi seçeceği yöntemle kendi parlamentoları tarafından seçilecek üyeler veya parlamento üyeleri arasından atanmış temsilcilerinden oluşur. Ancak, bir meclis üyesi, aynı zamanda Bakanlar Komitesi üyesi olamaz.
Belirtilen bu şekilde atanan temsilcilerin de görev süresi, atanmalarını izleyen dönemin açılış tarihi ile bir sonraki dönemin açılış tarihi arasındadır. Tabi ki, parlamento seçimleri yapılırken, üyelerin yeni atamalarda bulunma yetkisi vardır.
Bir meclis dönemi içinde meclisin izni olmadan hiç bir temsilcinin görevine son verilemez. Her temsilcinin, hazır bulunmadığı durumlarda kendisi yerine oturumlara katılacak, konuşacak ve oy verecek bir yedek temsilci bulunabilir. Bakanlar Komitesinin Parlamenter Meclisi görüşmelerinde topluca temsil edilebilme veya Komitenin bireysel temsilcilerinin ya da yedeklerinin Mecliste söz alabilme koşulları Meclise danışıldıktan sonra Komite tarafından bu konuda hazırlanacak çalışma kurallarına göre belirlenir.
Parlamenter Meclisi kendi çalışma kurallarını oluşturup akabinde kendi üyeleri arasından başkanını seçer. Başkan, gelecek olağan döneme kadar görevde kalır. Başkan oturumu yönetir, ancak görüşmelere katılıp oy veremez. Başkan olan temsilcinin yedeği onun yerine oturuma katılır, konuşur ve oy kullanır. Çalışma kurulları ise, Toplantı ve karar yeter sayısını, Başkan ve öteki görevlilerin seçilme yöntemi ve görev sürelerini; Gündemin hazırlanma ve temsilcilere duyurulma yöntemini; temsilcilerin ve yedeklerinin adlarının bildirilme zamanını ve biçimini belirler. [14]
Parlamenter Meclisinin; Bakanlar Komitesine tavsiyeleri içeren; Komiteye Mecliste görüşülmesi için konular öneren; Komite ve komisyonlar kuran; Dönemlerin başlangıç tarihini belirleyen; Yukarıdaki fıkralarda yer almayan durumlarda karar yeter sayısını veya kuşku doğduğunda gerekli çoğunluğu belirleyen; kararları dâhil tüm kararları oy veren temsilcilerin üçte iki çoğunluğunu gerektirir.
Parlamenter Meclisinin, görevlilerin seçilmesi, komite ve komisyonlarda hizmet verecek kimselerin atanması ve çalışma kurallarının kabulünü içeren iç işleyişe ilişkin konulardaki kararları, 29. maddenin 5. fıkrası uyarınca Meclisin belirleyeceği çoğunlukla alınır.
Parlamenter Meclisi, her yıl olağan dönemde toplanır. Olağan dönem oturumlarının tarih ve süresi, üyelerin kendi parlamento oturumları ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun oturumlarıyla çakışmayacak biçimde Meclis tarafından belirlenir. Parlamenter Meclisi ve Bakanlar Komitesi birlikte aksi yönde karar almadıkça olağan dönem oturumlarının süresi bir aydan fazla olamaz. Parlamenter Meclisi, Bakanlar Komitesi veya Meclis Başkanının girişimiyle oturumun yer ve zaman konusunda anlaşılarak meclisi olağanüstü bir toplantıya çağrılabilir.
Meclis veya Bakanlar Komitesi aksi yönde karar almadıkça Parlamenter Meclisinin oturumları Konsey merkezinde yapılır. Parlamenter Meclisinde aksine karar almadıkça görüşmeleri açıktır.
4-) Sekreterlik
Avrupa Konseyi Sekreterliği genel olarak, Konseyin Yukarıda sayılan diğer organlarına hizmet vermekte olup, Başkanlığını Genel Sekreter yürütür. [15]
Sekreterlik Konseyin merkezinde yer alır. Sekreterlik bir Genel Sekreter, bir Genel Sekreter Yardımcısı ve diğer personelden oluşur. Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısı, Bakanlar Komitesinin tavsiyesi üzerine Parlamenter Meclisi tarafından atanır. Sekreterliğin öteki personelleri ise, Genel Sekreter tarafından atanır.
Sekreterliğin hiç bir üyesi, herhangi bir görev altında herhangi bir hükümetten ücretli bir görev kabul edemez. Yine her bir Sekreterlik üyesi, Parlamenter Meclisin ya da devletlerin yasama organlarının üyesi olmayacağı gibi, göreviyle bağdaşmayan alakasız bir işte de çalışamaz. Genel Sekreter, Sekreterliğin tüm çalışmalarından Bakanlar Komitesine karşı sorumludur.
Avrupa Konseyi Sekreterliği’nin tüm çalışanları, görevinin Avrupa Konseyi çalışmaları için deruhte edildiğine bu görevi herhangi bir ulusal veya yerel düşünceden etkilenmeksizin kendi hür ve özgür vicdanına göre yerine getireceğine, görevlerini yaparken herhangi devletten, bir hükümetten ya da Konsey dışındaki herhangi oluşumdan emir, direktif, tavsiye, talimat almayacağına, yalnız Konsey’e ve organlarına karşı sorumlu olduğuna ve deyim yerindeyse uluslararası bir çalışan, bir memur statüsü doğrultusunda çalışarak, bu statüyle bağdaşmayacak tüm eylem, hareket, düşünce ve fiillerden kaçınacağına ilişkim yemin benzeri resmi bir bildirimde bulunur.
Avrupa Konseyi her üye devlet ve temsilcileri, Genel Sekreterin ve Sekreterlikte bulunan tüm görevlilerinin uluslararası niteliğine saygı göstermek ve onlara asla etkileyecek emir, direktif, tavsiye, talimat vermekten kaçınırlar.
5-) Avrupa Yerel Ve Bölgesel Yönetimler Kongresi
Avrupa Yerel Ve Bölgesel Yönetimler Kongresi de tıpkı Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi gibi konseye üye ülkelerden gelen asil ve yedek üyelerden oluşur.
Kongrenin amacı, demokratik yapılanmanın ulusal-yerel düzeyde sağlanıp uygulanması ve yeni yeni gelişen taze demokratik rejimlerin kendi yerel ve bölgesel yönetimlerini kurmalarını, işbu yerel ve bölgesel idarelerin etkin şekilde güçlendirilmesidir.
Söz konusu gaye doğrultusunda kurulan yerel ve bölgesel yönetimlerin hukuki ve idari açıdan irdelenip, denetlenmesi, işbirliklerinin kolaylaştırılması bölgeler arası kültürel farklılıkların korunması ve geliştirilmesi de yine kongrenin amaçları arasındadır.
Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi de Avrupa Konseyi’nin danışman organı olup, Avrupa Konseyi içinde mahalli yönetimleri temsil ederek yerel demokrasiyi destekler.
Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi iki adet meclise bölünmüştür Bunlar, yerel yönetimler odası ve bölgesel yönetimler odasıdır. Yine Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi bir sekreterlik ve kongre tarafından 5 yılda bir seçilen bir genel sekretere sahiptir. [16]
Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi dört tür bir ortaklık statüsü öngörmektedir. Bunlar; Yasal Ortak, Kurumsal Ortak, Gözlemci Ortak ve Konuk Gözlemci Ortaklardır. Yerel Yönetimler Odası ve Bölgeler Odası. Avrupa Konseyi üye ülkelerindeki 200.000 yerel ve bölgesel yetkiliyi temsil eder. [17]
Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi başkanı Anders Knape (İsveç, EPP / CCE), 6 Kasım olup 2018 tarihinde iki yıllık bir görev süresi için seçilmiştir. Daha önce de Kongrenin Yerel Otoriteler Odası Başkanı olarak görev yapmıştır
Türkiye olarak biz de Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nde 18 asil, 18 yedek üye bulundurmaktayız. Bu kişiler Belediye Başkanı, İlçe Belediye Meclisi Üyesi, İl Belediye Meclisi Üyesi gibi sıfatlara haizdir. [18] Diğer üye ilkeler ise aşağıdadır:
Albania, Germany, Poland, Andorra, Greece, Portugal, Armenia, Hungary, Republic Of Moldova, Austria, Iceland, Romania, Azerbaijan, Ireland, Russian Federation, Belgium, Italy, San Marino, Bosnia And Herzegovina, Latvia, Serbia, Bulgaria, Liechtenstein, Slovak
Republic, Croatia, Lithuania, Slovenia, Cyprus, Luxembourg, Spain, Czech Republic, Malta, Sweden, Denmark, Monaco, Switzerland, Estonia, Montenegro, Turkey, Finland, Netherlands, Ukraine, France, North Macedonia, United Kingdom, Georgia, Norway.
6-) Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, Avrupa Konseyi’ne taraf üye devletlerin tamamında insan haklarına duyulan saygınlığı arttırmak ve hassasiyet yaratmak gayesiyle kurulmuş bağımsız ve yargı yetkisi olmayan bir kuruluştur. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri 7 Mayıs 1999 tarihinde Bakanlar Komitesi (99) 50 sayılı kararıyla Bakanlık Komitesi tarafından kurulmuştur. [19]
Bu hususta Bakanlar Komitesi Avrupa Konseyi Statüsünün 16. Maddesinde yer alan yetkisini kullanarak Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliğini kurmuştur. Bu kurulumdaki amacın temel dayanağı ise Avrupa Konseyi Statüsünün 1/2 maddesinde öngörülmüş ve hükme bağlanmış örgütün amaçları arasında yer alan insan hakları ve temel özgürlüklerin korunmasını takip etmesidir.
İnsan Hakları Komiserliği kurulması akabinde Parlamenter Meclisine de yeni bir görev tevdi edilmiştir. Bakanlar Komitesi, Parlamenter Meclisine 3 aday önerecek, Meclis ise önerilen bu 3 aday arasından herhangi birini seçerek İnsan Hakları Komiseri olarak 6 yıllık bir süre için görev verecektir. Adaylarda aranan özellikler ise, insan hakları konularında yetkili ve uzman olmaları, Avrupa Konseyi ve sözleşmelerin tüm ilke ve duruşlarına içten bağlı olmaları, yüksek şahsiyet, kişilik, ahlak ve erdem sıfatlarına haiz olmalarıdır.
Komiser faaliyetlerini etkiden uzak, tarafsız ve bağımsız bir şekilde yürütmelidir. Aynı zamanda komiserin ana amaçlarından bir tanesi, insan haklarını yüceltmek, bilincini sağlamak ve bu konularda gözle görülür bir iyileştirme sağlamaktır. [20]
Bakanlar Komitesinin Komitesi (99)50 sayılı kararına göre, Avrupa Konseyine taraf üye devletler bünyesinde insan haklarının ve temel hak ve hürriyetlerin ektin ve önemli bir şekilde uygulanması yönünde çalışmalar yapıp tedbirler almak ve uygulanmasında üye devletlere yardımcı olmak, insan hakları konusu ile ilgili eğitimler düzenleyerek bilinç ve farkındalık yaratmak, insan hakları ile ilgili tüm mevzuatlardaki boşluklara ve eksikliklere dikkat çekmek, insan haklarının korunmasına yönelik tavsiyelere sunmak Komiserin görevleri arasında sayılabilir.
Belirtmek gerekir ki İnsan Hakları Komiserliği dayanağını bir mevzuat ya da sözleşmeden almamıştır. Yani diğer Avrupa Konseyi kurumları gibi sözleşme ile Bakanlar Komitesi kararıyla kurulmuştur. Bu durum komiserliğe farklı bir boyut kazanmaktadır. Komiserlik, Bakanlar Komitesi kararıyla kurulduğu gibi yine bir Bakanlar Komitesi kararıyla kaldırabilir ve görev ile yetkilerinin değiştirilebilir olması ihtimaline rağmen, bir görüşe göre Komiser’in bir sözleşmeye bağlı olmadan görev yapması olgusu, onu ve kurumu daha da bağımsız ve özgür kılarak daha etkin çalışmasını ve asıl amaç olan insan hakları kavramını genişletmesine yol açacağını savunur.
İnsan Hakları Komiserliği ve Avrupa İnsan Hakları arasında da tam bir uyum söz konusudur. Örneğin, komiserlik bireysel başvurularla ilgilenmez ve kendi aldığı kararlar bağlayıcı değilken, bu husus mahkeme açısından tam tersi nitelikte olup, mahkeme bireysel başvurulara bakar ve üye devletler açısından bağlayıcı nitelikle kararlar verebilir. Ancak komiserliğin karaları her ne kadar bağlayıcı olmasa da mahkeme gibi yalnızca başvuru sahiplerine yönelik değil, başvuru hakkı olmayan ve ulaşamayanlar için de bir takım kararlar verebilir.
Bu durumda mahkeme ile komiserlik arasında meydana gelebilecek muhtemel bir yetki sorununu da aşmak içini Komiserin, AİHM’in ve diper tüm birimlerin kararlarına saygı duyması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
AİHS’e ek 14 numaralı protokolün yürürlüğe girmesi itibarıyla, Komiser’e mahkeme nezdinde devam eden davalara bir 3. Şahıs sıfatı ile katılması hakkı tanınmış olup, bu şekil de Komiser de Mahkeme huzurunda devam eden yargılamalara müdahil olma sıfatına haiz olmuştur.
Komiser, ayrıca üye devletlerle herhangi bir aracı kurum olmaksızın doğrudan temasa geçme yetkisine de haizdir.
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatović olup, 2018 yılının Ocak ayında Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından İnsan Hakları Komiseri seçilmiş ve 6 yıl sürecek görevine 1 Nisan 2018 tarihinde başlamıştır.
Bakanlar Komitesinin Komitesi’nin Komiseri 7 Mayıs 1999 tarihli (99)50 sayılı kararının 9. Maddesi uyarınca; Komiser, Parlamenterler Meclisi tarafından Bakanlar Komitesi tarafından hazırlanan üç aday listesinden alınan oyların çoğunluğu ile seçilir. Üye Devletler adayları Genel Sekretere gönderilen mektupla sunabilirler. Adaylar, Avrupa Konseyi’ne üye bir Devletin vatandaşı olmalıdır. Adaylar, insan hakları alanında uzmanlığa sahip, yüksek bir ahlaki karaktere sahip, Avrupa Konseyi değerlerine kamuya bağlı bir sicil ve Komiserin görevini etkin bir şekilde yerine getirmek için gerekli olan kişisel otoritenin seçkin kişilikleri olacaktır.
Görev süresi boyunca Komiser, tam zamanlı bir ofisin taleplerine aykırı herhangi bir faaliyette bulunamaz.
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliği Müdür ve personelleri, Avrupa Konseyine üye devletlerden temin edilir. 47 üye devletten seçilen kişiler Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliği’nde görev yaparlar. Günümüzde halen Işıl GACHET Ofis direktörü, Özgür DERMAN, Bojana URUMOVA, Giancarlo CARDINALE ise Müdür vekilleri sıfatıyla görev yapmaktadır. Komiserliği’nin Türkiye ile ilgili çalışma ve izlenimleri ise ekteki kaynak linkinde mevcuttur. [21]
7-) Avrupa Konseyi Göç Ve Mülteciler Özel Temsilciliği
İşbu birim bir kereliğine oluşturulmuş olup, evrensel olarak Ad-Hoc sıfatına haizdir. [22] Avrupa Konseyi Göç ve Mülteciler Özel Temsilciği, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından Avrupa Konseyi Statü’sünün 36. Maddesi uyarınca bir sözleşmeye ya da Bakanlar Komitesi ya da Parlamenter Meclisi kararına dayanmaksızın kurulan bir kurumdur.
2015/188 sayılı Genel Sekreter Kararıyla kurulmuş olup, esasen işbu temsilciliğin amacı da, isminden de anlaşılacağı üzere Avrupa’da yaşayan mülteci ve göçmenlerin insan hakları konusu ile ilgili haklarında analiz yapıp, durumlarını öğrenmek ve devletlere yardım etmektir. [23]
😎 Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu (ECRI)
Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu, Avrupa Konseyi’ne üye devletlerin tamamında ırkçılık, ayrımcılık, müsamahasızlık ve hoşgörüsüzlük ile etkin şekilde mücadele etmeyi amaçlayan ve tüm bu değerler başta olmak üzere ırkçılık ve faşizme karşı bir takım siyasi ve hukuksal tedbirler alan bir insan hakları komisyonudur.
Komisyonun yukarıda sayılan unsurlara ek olarak yabancı düşmanlığı ve anti semitizm ile de hukuk temelli bir insan hakları mücadelesi vermekte olup ulusal ve uluslararası önlemler almış ve Avrupa’da bir zamanlar yaşanan ırkçılık olaylarının bir daha tekrarlanmaması amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir.
Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu, 1993 yılında kurulmuştur. [24]
9-) Avrupa işkencenin Önlenmesi Sözleşmesi’nin uygulanmasının denetlenmesi çerçevesinde Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi (AİÖK)
İşkence Ve İnsanlık Dışı Veya Küçültücü Ceza Veya Muamelenin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi 26 Kasım 1987 tarihinde kabul edilmiş ve 1 Şubat 1989 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İşbu sözleşme uyarınca da Avrupa İşkenceyi ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezayı Önleme Komitesi, ya da daha kısa adıyla Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi oluşturulmuştur.
Bir insan hakları komitesi olan Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi, Avrupa Konsey’ine üye taraf devletlere önceden planlı ya da aniden plansız şekilde bir takım ziyaretler yapar. Söz konusu bu ziyaretlerin konusu ise, ziyaret edilen ülkelerde işkence ve türevi olayların olmasını önlemektir. İşbu ziyaretler genel olarak işkencelerin gerçekleşebileceği sivil ya da askeri gözaltı merkezleri, hapishaneler, hastaneler, akıl hastaneleri vb. Gibi merkezlere yapılarak raporlar düzenlenmek suretiyle bir işbirliği amaçlanır. Ancak, Avrupa Konseyi’ne üye taraf devletlerin bahsedilen bu işbirliğini yapmaktan kaçınması veya Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’nin tavsiyelerine uymaması, gerekli iyileştirmeleri yapmaması, insan hakları ihlali işlemesi, işlenen bir ihlal varsa devam etmesi halinde; Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi söz konusu tüm olayları basın veya herhangi bir yol ile dünya kamuoyuna açıklayabilir. [25]
