Bilindiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti hukuk sistemi Civil Law veya Roman Law da denilen Kıta Avrupası hukuk sisteminin temel ilkeleri ve sistematiği etrafında müteşekkil olmuştur. Türkiye’de avukatlık mesleği ve düzenlemeleri yasal düzenleme halinde bir “avukatlık kanunu” etrafından şekillenmiş ve meslek örgütü olarak barolar ve Türkiye Barolar Birliği öngörülmüştür.
Sistematik olarak Kıta Avrupası hukuk sisteminden çok büyük ölçüde değişik özellikler taşıyan Anglosakson hukuk sisteminin egemen olduğu ülkeler arasında ise avukatlık sistemi çeşitli değişiklikler göstermektedir. Çalışmamızda her iki hukuk sisteminde yer alan ülkelerden örnekler verilerek bir karşılaştırma yapılması sağlanacaktır.
İtalya’da avukatlık sistemi nasıl?
- İtalya’da avukat olabilmek için iki yol mevcuttur. Bunlardan birincisi, bir avukat yanında iki yıl süre ile staj yapılmasıdır. Bu sırada stajyere bir ücret ödenmesi söz konusu değildir. Bu iki yılın usulüne uygun olarak geçirildiğini ispat için duruşmalara katıldığını, tebliğ ettirdiği ve hazırladığı dilekçeleri, çözümlediği hukuki sorunları gösteren bir dosya bulundurmak ve bunu istendiği zaman yetkililere göstermek zorundadır. İkinci yol ise, avukatlık okulunda bu iki yılın geçirilmesidir. Bu okula gitmek zorunlu değildir. Her iki şekilde de, iki yıl sonra avukat olabilmek için üç tane sekiz saatlik yazılı ve sözlü sınav başarılmalıdır.
- Baroların, avukatlığa geçiş sürecinde doğrudan bir rolleri yoktur. Baroların hedefi avukatlığa geçişte, bünyelerine teknik olarak iyi yetişmiş avukat kabul etmektir. Daha önce de değinildiği gibi, İtalya’da 1997 yılında yapılan yasa değişikliğiyle bazı üniversitelerde hukuk meslek uzmanlık okulları açılmıştır. Bu okullarda teorik ve pratik eğitim verilmektedir. Bu okullara devam zorunlu değildir. Ancak, okulu tamamlamış olmak, normal koşullar altında zorunlu olan ve bir avukat yanında iki yıl sürmesi gereken staj eğitimini bir yıla indirir.
*Bu bölüm, Türkiye Hukuk Platformu tarafından hazırlanan “Karşılaştırmalı Hukuk Sistemlerinde Avukatlık Mesleğinin Düzenlenme Usulleri” raporundan alınmıştır. Raporun tamamına buradan ulaşılabilir.