Türkiye’de adli yargıda mevcut mahkemelerin %33’ü ihtisas mahkemesi

Yargıda zaman yönetiminin bütüncül ve sistematik bir şekilde ele alındığı ilk çalışma Avrupa Konseyi Adaletin Etkinliği Komisyonu (CEPEJ) tarafından gerçekleştirilmiştir. 

CEPEJ tarafından yargılamaların makul sürede sonlandırılmasına yönelik olarak ‘Yargıda Zaman Yönetimi’ konusunda uygulanabilir tavsiyeler oluşturulmuştur. Ülkemiz 2013 yılı itibariyle Avrupa Konseyinin SATÜRN (Yargıda Zaman Yönetimi Merkezi) adı altındaki bu çalışmasına katılmıştır. Adli zaman yönetimine ilişkin tavsiyeler pilot adliyelerde uygulanmaya başlanmıştır. Bu adliyelerdeki mahkemeler ideal yargılama sürelerini belirlemiş ve vatandaşlarımıza taahhüt eder hale gelmiştir. Bu sayede taraflar davalarının ne zaman biteceğini öngörebilmektedir. Projenin önümüzdeki dönemde de yaygınlaştırılarak devam etmesi planlanmaktadır. Proje, Avrupa ülkelerinden farklı olarak ilk defa Cumhuriyet başsavcılıklarında da yürütülmüş ve CEPEJ tarafından ülkemiz örneği de dikkate alınarak SATURN rehber ilkeleri savcılıkları da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Önümüzdeki dönemde Yargıtay ve Danıştay’ın da anılan Projeye katılımı öngörülmektedir.

Türkiye’de adli yargı alanında sulh ceza ve infaz hakimliği dahil toplam 2011 ihtisas mahkemesi bulunmaktadır. Bu durumda adli yargıda mevcut mahkemelerin %33’ü ihtisas mahkemesidir. CEPEJ verilerine göre Avrupa Konseyine üye ülkelerde ihtisas mahkemelerinin genel yetkili mahkemelere oranı ise %24’tür. Geçtiğimiz süreçte ihtisas mahkemelerinin güçlendirilmesi için HSYK’ya birden fazla mahkeme olan yerlede iş dağılımı yapma yetkisi verilmiştir. Bu Plan döneminde ihtisas mahkemelerinin kalitesi ve yargılamaları hızlandırıcı etkisi göz önüne alınarak daha da yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Kaynak: Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yargı Reformu Stratejisi 2015